سارا یزدانی - PhD Candidate in General Linguistics, Department of Linguistics, Ferdowsi University of Mashhahd, Mashhad, Iran
شهلا شریفی - Associate Professor, Department of Linguistics, Ferdowsi University of Mashhahd, Mashhad, Iran
محسن فروغی پور - Professor, Department of Neurology, Gaem Hospital, Mashhad University of Medical Sciences, Mashhad, Iran
عطیه کامیابی گل - Assistant Professor, Department of Linguistics, Ferdowsi University of Mashhahd, Mashhad, Iran

سابقه و هدف: یکی از شایع ترین دغدغه های بیماران اسکلروزیس چندگانه (ام.اس.)، اختلال در حافظه است. با توجه به اهمیت حافظه در عملکردهای زندگی روزمره و تاثیر آن بر تعاملات اجتماعی افراد، هدف پژوهش حاضر بررسی عملکرد حافظه رویدادی از نوع غیرکلامی بود. مواد و روش ها: در این پژوهش موردی- شاهدی، تعداد ۴۶ بیمار مبتلا به ام. اس. از نوع عودکننده- بهبودیابنده (۱۳ مرد و ۳۳ زن) از میان مراجعه کنندگان به بخش مغز و اعصاب بیمارستان قائم مشهد و ۴۶ فرد سالم نیز که به لحاظ سن، میزان تحصیلات و جنسیت با گروه بیمار همتاسازی شده بودند، به صورت نمونه گیری در دسترس و با توجه به معیارهای ورود به پژوهش انتخاب شدند. در این پژوهش، بیماران مبتلا به ام. اس. بر اساس نمره مقیاس وضعیت گسترش ناتوانی به دو گروه بیمار با EDSS<۴ و گروه بیمار با EDSS ۴-۶ تقسیم شدند. از آزمون موکا برای غربالگری وضعیت شناختی و از آزمون تصاویرپیچیده هندسی بنسون برای ارزیابی عملکرد حافظه رویدادی غیرکلامی استفاده شد. یافته ها: عملکرد دو گروه بیمار در هر سه مرحله حافظه رویدادی غیرکلامی شامل توانایی ساختاری فضایی- دیداری (کپی کردن شکل)، حافظه دیداری (یادآوری بلافصل) و توانایی حفظ و بازیابی منابع فضایی- دیداری (یادآوری با تاخیر) به طور معنی داری (۰۵/۰< P) ضعیف تر از گروه کنترل بود. استنتاج: آسیب مغزی اکتسابی ام. اس. با حافظه رویدادی غیرکلامی مرتبط است؛ بدین معنا که این بیماری بر عملکرد فرد در سه مرحله این حافظه (کپی کردن شکل، یادآوری بلافصل و یادآوری با تاخیر) تاثیر نامطلوب می گذارد. همچنین، تغییر مقیاس وضعیت گسترش ناتوانی پیش بینی کننده عملکرد متفاوت گروه های بیمار در عملکرد سه مرحله یادشده حافظه رویدادی غیرکلامی است.

nonverbal episodic memory, visuospatial performance, Multiple Sclerosis, Persian, حافظه رویدادی غیرکلامی, عملکرد فضایی- دیداری, اسکلروزیس چندگانه, فارسی زبان