محمد گنجه - گروه علوم و صنایع غذایی، دانشگاه علوم کشاورزی و منابع طبیعی گرگان.
سید مهدی جعفری - گروه علوم و صنایع غذایی، دانشگاه علوم کشاورزی و منابع طبیعی گرگان.
مهرداد نیاکوثری - گروه علوم و صنایع غذایی، دانشکده کشاورزی، دانشگاه شیراز.
علی محمد تمدن - گروه نانوتکنولوژی دارویی، دانشکده داروسازی، دانشگاه علوم پزشکی شیراز.
یحیی مقصودلو - گروه علوم و صنایع غذایی، دانشگاه علوم کشاورزی و منابع طبیعی گرگان.

با توجه به محدودیت های تکنولوژیکی استفاده از ترکیبات دارای ارزش تغذیه ای برای افزودن مستقیم به فرمولاسیون های مواد غذایی، تکنیک ریزپوشانی برای رفع این محدودیت ها و بهبود استفاده از این ترکیبات در سال های اخیر گسترش یافته است. در این پژوهش روغن پوست پرتقال حاوی ۹۲ درصد لیمونن با اعمال همزمان تنش مکانیکی (فراصوت) و حرارت در درون نانوذرات آمیلوز موجود در نشاسته ذرت حاوی آمیلوز بالا (۷۰ درصد آمیلوز) نانوریزپوشانی گردید. با عمال تیمار فراصوت نانوذرات با اندازه حدود ۴۲-۸ نانومتر و کارایی ریزپوشانی و کارایی بارگیری به ترتیب ۸۲-۲۸ و ۴۱/۱-۳۸/۰ درصد تهیه شد که نشان دهنده کارایی بالای این روش در تهیه نانوذرات آمیلوز بدون نیاز به مواد شیمیایی است. مقادیر پتانسیل زتای تیمارهای مختلف در محدوده ۴۰/۱۱- تا ۴۰- قرار داشت که بیانگر تفاوت چشمگیر در میزان پایداری آنهاست. تصاویر میکروسکوپ الکترونی روبشی نیز توانایی انرژی کاویتاسیونی فراصوت برای تبدیل گرانول های بزرگ نشاسته به ذرات کروی با ابعاد نانومتری را نشان می دهد. با توجه به مزایای متعدد تولید نانوذرات از نظر میزان زیست دسترسی، مزایای تکنولوژیکی و تغذیه ای و از طرفی حذف مواد شیمیایی در مرحله تولید این ذرات و همچنین سهولت و مزیت اقتصادی روش فراصوت، با در نظر گرفتن نتایج به دست آمده می توان این روش را راهکاری سودمند و قابل قبول برای نانوزیرپوشانی ترکیبات تغذیه ای و زیست فعال توسط نانوذرات حاصل از گرانول های نشاسته ارزیابی نمود.

نانوریزپوشانی, لیمونن, آمیلوز, فراصوت, نانوذرات, نشاسته