قدیر صیامی - استادیار، دانشگاه بین المللی امام رضا (ع)، عضو هیئت علمی گروه شهرسازی، مشهد
ملیحه ستاری وند - کارشناس ارشد برنامه ریزی شهری، دانشگاه بین المللی امامرضا(ع)، مشهد

توانمندسازی زنان سرپرست خانوار، ه مثابه هدف غایی برنامههای رفاه و مددکاری اجتماعی، رویکردی نوین است که بر دو رکن مهم «توسعه توانمندی های زنان سرپرست خانوار در معیشت پایدار برای خود و افراد تحت تکفلشان» و نیز «ارتقای مهارت های فردی و اجتماعی آن ها در مدیریت خانواده» استوار است و اجرای آن نیازمند به کارگیری راهبردها و سیاست های هوشمندانه و متناسب با ویژگی های اقتصادی، اجتماعی و فرهنگی و کالبدی در سکونت گاه های غیررسمی است. از این رو، هدف این پژوهش، سنجش راهبردهای توانمندسازی برای قریب به ۲ هزار ۵۶۰ زن سرپرست خانوار در دو محله اروند و انصار واقع در یکی از سکونت گاه های پرجمعیت غیر رسمی شهر مشهد، یعنی شهرک شهید رجایی، است. روش پژوهش حاضر به شیوه توصیفی تحلیلی بوده و جمع آوری اطلاعات به دو صورت کتابخانهای و میدانی انجام شده است. ابزار جمع آوری اطلاعات در روش میدانی، مصاحبه با ۱۴ مدیر مرتبط با حوزه اشتغال بانوان و نیز توزیع پرسش نامه بود. جامعه آماری (N) برابر با مجموع تعداد زنان سرپرست خانوار در دو محله انصار و اروند (۲ هزار و ۵۶۰ نفر) و حجم نمونه (n) با استفاده از فرمول کوکران با مقدار خطای ۰۵/۰درصد معادل ۳۳۴ نفر برآورد شد که به صورت تصادفی منظم میان زنان سرپرست خانوار توزیع شده است. شیوه تجزیه و تحلیل بر اساس روش تحلیل استراتژیک کمی (QSPM) بوده است. نتیجه این پژوهش گویای این امر است که از میان راهبردهای متنوع در توانمندسازی بانوان سرپرست خانوار در محلات انصار و اروند، «گسترش کارگاههای کسبوکار زنان» (با ضریب جذابیت ۶۵/۶)، ارتقاء انسجام اجتماعی و شبکه روابط بانوان (با ضریب جذابیت ۴۸/۶) و جذب سرمایهگذاری و ارائه تسهیلات (با ضریب جذابیت ۲۹/۶) و حمایت از خوداشتغالی زنان سرپرست خانوار (با ضریب جذابیت ۱۷/۶) بیش از دیگر استراتژی ها می تواند به توانمندسازی موثرتر زنان سرپرستان خانوار و قدرت یابی آن ها در تامین معیشت پایدار و مدیریت مناسب تر خانواده های آنان کمک کند.

توانمندسازی, زنان سرپرست خانوار, سکونت گاههای غیررسمی, مشهد