عباسعلی آروین (اسپنانی) - استادیار دانشگاه پیام نور

یکی از هفت آلاینده ای که در ایستگاه های آلوده سنجی شهر اصفهان مورد پایش قرار می گیرد گاز ازون است. بخشی از تولید و انتشار این گاز بطور مستقیم و غیرمستقیم به پارامترهای جوی نسبت داده می شود. هدف این تحقیق مطالعه اثر عوامل جوی بر تغییرات ازون سطحی در شهر اصفهان است که برای این منظور از روش های آماری همبستگی و رگرسیون خطی چند متغیره برای تحلیل استفاده شد. نتایج این تحقیق نشان داد افزایش دما و ساعات آفتابی در سه بازه زمانی ماهانه، فصلی و سالانه ارتباط مستقیم با افزایش ازون دارد، ولی رطوبت نسبی و وزش سریع ترین باد، رابطه معکوس با افزایش مقدار ازون دارد. برای مثال ضریب همبستگی بین میانگین ازون با حداکثر روزانه رطوبت نسبی، متوسط روزانه دما و تعداد ساعات آفتابی به ترتیب برابر ۵۶۹/۰- R= و ۵۳۳/۰+R=  ۵۲۰/۰+R= است. در بهترین حالت در فروردین ماه، ۶/۸۰ درصد تغییرات ازون در ایستگاه لاله توسط عناصر جوی تبیین می شود. همچنین بیش از ۵۰ درصد تغییرات ازون در ایستگاه لاله در ۶/۳۰% اوقات سال توسط پارامترهای جوی تبیین می شود. در صورتی این درصد تبیین فقط در ۷/۱۶% اوقات در ایستگاه بزرگمهر اتفاق می افتد. این نشان می دهد که مقدار ازون در ایستگاه لاله نسبت به ایستگاه بزرگمهر از عوامل جوی تاثیر بیشتری می پذیرد.

صفهان, ازون سطحی, ضریب همبستگی, رگرسیون چند متغیره