حسن میرزایی - ۱ PhD Student, Pharmaceutical Sciences Research Center, Student Research Committee, Faculty of Pharmacy, Mazandaran University of Medical Sciences, Sari, Iran
محمد شکرزاده - Associate Professor, Department of Toxicology and Pharmacology, Faculty of Pharmacy, Mazandaran University of Medical Sciences, Sari, Iran
سعید امامی - Professor, Department of Medicinal Chemistry, Pharmaceutical Sciences Research Center, Mazandaran University of Medical Sciences, Sari, Iran

سابقه و هدف: چالکون ها الگویی برای طراحی و کشف داروهای ضدسرطان هستند و با مکانیسم های مختلف از جمله مهار پلیمریزاسیون توبولین باعث القای آپوپتوز و مهار رشد سلول های سرطانی می گردند. مطالعه حاضر در راستای سنتز دو ترکیب چالکونی، ارزیابی سمیت سلولی آن ها روی سلول های سرطانی و سلول های نرمال و هم چنین مطالعه داکینگ ملکولی این ترکیبات به انجام رسیده است. مواد و روش ها: در این مطالعه تجربی، از واکنش ۴-متوکسی بنزآلدهید با ۳- استیل ایندول یا N-متیل-۳-استیل ایندول در حضور لیتیم هیدروکسید به عنوان کاتالیست ترکیبات چالکونی تهیه شدند و ساختار آن ها با استفاده از طیف های NMR، IR و Mass مورد تایید قرار گرفت. سمیت سلولی این ترکیبات با روش MTT بر روی رده های سلول سرطانی HepG۲، MCF۷، A۵۴۹ و SKOV۳ و هم چنین روی رده سلولی نرمال NIH۳T۳ و در مقایسه با اتوپوزید بررسی شد. سپس برای بررسی مکانیسم احتمالی این ترکیبات، با بهره گیری از روش داکینگ ملکولی و با استفاده از نرم افزار AutoDock ۴.۲ برهمکنش های این ترکیبات با جایگاه اتصال کلشی سین در پروتئین توبولین (۱SA۰) ارزیابی گردید. یافته ها: بر اساس طیف سنجی۱H NMR و با توجه به ثابت کوپلاژ هیدروژن های وینیلی (J= ۱۵.۶ Hz)، چالکون های سنتز شده از کانفیگوراسیون ترانس برخوردار هستند. نتایج حاصل از آزمون سمیت سلولی نشان داد که این ترکیبات اثر قابل توجهی در مهار سلول های سرطانی دارند. ترکیب ۳b با IC۵۰ برابر با ۱/۸ میکروگرم در میلی لیتر، بیش ترین فعالیت را روی رده سلولی HepG۲ داشت. ضمن این که ترکیب فوق الذکر فاقد اثر سمی قابل توجه روی رده سلولی نرمال NIH۳T۳ بود. هم چنین آنالیز داکینگ نشان داد که ترکیب ۳b با برهمکنش های هیدروژنی و هیدروفوبیک با ریشه های اسید آمینه موجود در جایگاه اتصال کلشی سین در پروتئین توبولین (۱SA۰) ارتباط برقرار می کند. استنتاج: ترکیبات ایندول-چالکونی سنتز شده می توانند به صورت اختصاصی رشد سلول های سرطانی را مهار نمایند. آنالوگ N-متیل ایندول (ترکیب ۳b) پروفایل اثر بهتری را روی سلول های سرطانی مورد آزمایش نشان داد. این ترکیب می تواند به عنوان الگویی ساختاری برای بهینه سازی و توسعه ترکیبات قوی ضدسرطان مورد توجه قرار گیرد.

chalcone, anticancer agents, MTT assay, tubulin polymerization, docking, چالکون, ترکیبات ضدسرطان, تست MTT, پلیمریزاسیون توبولین, داکینگ