رحیم علیدادی - دانشجوی کارشناسی ارشد دانشگاه علوم پزشکی جندی شاپور اهواز، دانشجوی کارشناسی ارشد ژنتیک انسانی، دانشکده پزشکی، دانشگاه علوم پزشکی جندی شاپور اهواز، اهواز، ایران
عظیم آل کثیر - دانشجوی کارشناسی ارشد دانشگاه علوم پزشکی جندی شاپور اهواز، دانشجوی کارشناسی ارشد بیوشیمی بالینی، دانشکده پزشکی، دانشگاه علوم پزشکی جندی شاپور اهواز، اهواز، ایران
مهدی بیژن زاده - استادیار دانشگاه علوم پزشکی جندی شاپور اهواز، استادیار، گروه ژنتیک پزشکی، دانشکده پزشکی، دانشگاه علوم پزشکی جندی شاپور اهواز، اهواز، ایران

سابقه و هدف: آسم یک بیماری التهابی مزمن راه های هوایی است که به دلیل افزایش حساسیت به آلرژن های محیطی ایجاد می شود. علائم آسم شامل تنگی نفس، افزایش واکنش راه های هوایی، خس خس و سرفه می باشد که می تواند به شکل یک بیماری خفیف تا شدید و متناوب تا مزمن متفاوت باشد. به دلیل میانکنش بین فاکتورهای ژنتیکی و محیطی در ایجاد آسم، این بیماری به عنوان یک بیماری مولتی فاکتوریال شناخته می شود. شناسایی عوامل ژنتیکی و محیطی درگیر در ایجاد آسم آلرژیک باعث تسهیل در پیشگیری، تشخیص و درمان آن می شود. هدف ما در این مقاله مروری، بررسی عوامل ژنتیکی و محیطی مرتبط با افزایش ریسک ابتلا به بیماری آسم می باشد. مواد و روش ها: برای دسترسی به مقالات، از منابع  Scopus، Pubmed، Google scholar و مقالات معتبر چاپ شده در ژورنال های علمی- پژوهشی ایرانی و منتشر شده در پایگاه هایSID(Scientific Information Database)، Magiran  و Irandoc از سال ۱۹۹۰ تا ۲۰۱۶ استفاده کردیم. برای جستجو در این منابع، کلیدواژه هایی نظیر آسم، آتوپی، فاکتورهای ژنتیکی، پلی مورفیسم، فاکتورهای محیطی و میانکنش ژن- محیط مورد استفاده قرار گرفت. یافته ها: بررسی مقالات نشان داد که بیماری آسم یک بیماری مولتی فاکتوریال است که مجموعه ای از عوامل محیطی و ژنتیکی مختلف و هم چنین میانکنش این عوامل در بروز و پیشرفت آن نقش دارند. برای هرکدام از این عوامل نمی توان نقشی کاملا مطلقی در بروز آسم در نظر گرفت بلکه مجموعه ای از این عوامل مانند ژن های تاثیرگذار بر مسیرهای التهابی، بازسازی مسیرهای هوایی و فاکتورهای محیطی می توانند به عنوان فاکتورهای خطر در نظر گرفته شوند. استنتاج: آسم یک بیماری کمپلکس و مولتی فاکتوریال می باشد و میانکنش چندین فاکتور ژنتیکی و محیطی در بروز تظاهرات بالینی آن دخیل می باشند. گام اصلی در تعیین عوامل ژنتیکی این بیماری، شناسایی مناطق کروموزومی و ژن های کاندید مرتبط با آن می باشد.

asthma, genetic factors, environmental factors, atopy, آسم, فاکتورهای ژنتیکی, فاکتورهای محیطی, آتوپی