اکبر خواجه - دانشجوی دکتری، گروه علوم سیاسی، دانشگاه علامه طباطبائی، تهران، ایران
ابراهیم برزگر - استاد، گروه علوم سیاسی، دانشگاه علامه طباطبائی، تهران، ایران

هدف پژوهش حاضر بررسی ریشه های اندیشه شناختی سیاسی منازعه ایران و آمریکا بعد از پیروزی انقلاب اسلامی است. در این راستا، تاثیر عواملی مانند باورهای سیاسی متضاد، ذهنیت سیاسی متفاوت و فرهنگ سیاسی نخبگان در شکل گیری منازعه، در قالب اندیشه ای واکاوی شده است. سوال اصلی پژوهش این است که ماهیت اندیشه شناختی سیاسی منازعه جمهوری اسلامی ایران و ایالات متحده آمریکا در چیست؟ پژوهش بر این فرضیه استوار است که از سوی ایرانیان، شیطان پنداری و استکبارورزی، ذهنیت منفی تاریخی ناشی از اقدامات خصمانه و از سوی ایالات متحده امریکا، از دست دادن منافع، متحدان، هویت نظام سیاسی، مشکل شناسی و دلیل شناسی منازعه را تشکیل می دهد‎.‎ چارچوب نظری بحث، براساس نظریه توماس اسپریگنز طراحی شده است و روش بکار گرفته شده در تبیین موضوع، تفسیرگرایی است. خوانش بنیادهای متفاوت اندیشه شناختی سیاسی ایران و آمریکا، تبیین منازعه از منظر ایران با واکاوی اندیشه سیاسی امام خمینی و آیت الله خامنه ای و واکاوی منازعه ایران و آمریکا از منظر آمریکا، با خوانش اصول اندیشه ای و رفتار مبتنی بر آن اصول از جانب دو حزب دموکرات و جمهوری خواه نسبت به ایران و همچنین دولت هایی که در آمریکا قدرت را به دست گرفته اند، از جمله مباحث اصلی مورد بحث در این پژوهش هستند. نتایج نشان داد که تمایزات مفهومی، ساختاری و اندیشه شناختی سیاسی، از ایران و آمریکا دو ساختار سیاسی، با ذهنیت متفاوت ساخته، که راه حل عبور از الگوی منازعه، تفسیر افق های شناختی دو کشور است.

ایران, آمریکا, نظریه, اسپریگنز, روابط خارجی, روابط سیاسی, سیاست خارجی