مصطفی الماسی دوغایی - رزیدنت نورولوژی، بخش نورولوژی، دانشگاه علوم پزشکی ایران، تهران، ایران
بابک زمانی - استادیار، بخش نورولوژی، دانشگاه علوم پزشکی ایران، تهران، ایران
علی راستمنش - رزیدنت نورولوژی، بخش نورولوژی، دانشگاه علوم پزشکی ایران، تهران، ایران

بیش از نیمی از بیماران دمانس، مبتلا به بیماری  آلزایمر (AD) هستند. اولین جایی که در AD دچار آتروفی می شود، تشکیلات هیپوکامپ است و پس از آن تمام کورتکس دچار آتروفی می شود (۱). سونوگرافی (Transcranial sonoography: TCS)  یک ابزار تصویربرداری آسان، ارزان و غیرتهاجمی می باشد و استفاده از آن برای تشخیص بیماری های نورودژنراتیو رو به افزایش است (۲،۳). افزایش اندازه عرض بطن سوم مغزی (  TVD:Tird Ventricle Diameter) مرتبط با اختلالات شناختی بوده و نشانه آتروفی کلی مغز است (۲). در این مطالعه، تصمیم گرفته شد تا اندازه TVD توسط TCS در بیماران  AD بررسی گردد. این مطالعه مورد- شاهدی، بر روی ۲۰ بیمار AD براساس کرایتریای بالینی NINCDS-ADRDA و ۲۰ فرد نرمال با نمره MMSE(Mini-Mental State Exami) بالاتر از ۲۴ انجام شد. هر دو گروه از نظر سن، جنس و سطح تحصیلات با یکدیگر همگن بودند. میانگین نمره  MMSE در افراد بیمار ۱/۵±۶۲/۱۸ و در افراد نرمال ۱/۲±۳۰/۲۷ بود. برای رد سایر علل شرح حال، معاینه بالینی، آزمون های آزمایشگاهی شامل: TSH, CBC و سطح ویتامین B۱۲ تصویربرداری مغزی شامل MRI و در صورت نیاز SPECT صورت گرفت. سپس، TCS با پروب ۲MHz, ، از پنجره تمپورال انجام شد و اندازهTVDو مغز میانی، به ترتیب از سطح ترانس تالامیک و ترانس مزانسفالیک ثبت گردید. میانگین TVD در بیماران ۰۴/۰±۸۵/۰ و در افراد نرمال cm ۰۴/۰±۶۳/۰ بود (p=۰/۰۰۱). میانگین اندازه مساحت و محیط مغز میانی نیز، در بیماران ۰۳/۱±۴۸/۴ و ۲۴/۱±۱۵/۱۰ و در افراد نرمال ۰۳/۱±۸۵/۴ و cm /۱±۷۶/۱۰ مشاهده شد (به ترتیب p=۰/۱۱و P=۰/۲۷۴) نتایج نشان داد که میانگین TVDدر بیماران AD, بیشتر از افراد نرمال است؛ ولی اندازه مغز میانی در دو گروه متفاوت نیست. با توجه به اینکه اندازه TVD نشانه ونتریکولومگالی است، افزایش اندازه آن در مبتلایان به آلزایمر، نشان دهنده میزان آتروفی کورتیکال مغز می باشد. در یک مطالعه، اختلال شناختی در بیماران MS, با TVD ارتباط داشت (۲) در بیماران مبتلا به HIV نیز، TVD همبستگی با مدت ابتلا، مرحله بیماری و میزان اختلال شناختی و حرکتی داشت (۳).

Can Transcranial Sonography, سونوگرافی ترانس‎کرانیال - بیماری آلزایمر