سمیه نمرودی - استادیار، گروه محیط زیست، دانشکده شیلات و محیط زیست، دانشگاه علوم کشاورزی و منابع طبیعی گرگان، گرگان، ایران
محمود فرهانی - ریاست اداره کل استاندارد استان گلستان، گلستان، ایران
حسن رضایی - استادیار، گروه محیط زیست، دانشکده شیلات و محیط زیست، دانشگاه علوم کشاورزی و منابع طبیعی گرگان، گرگان، ایران

سابقه و هدف: فلزات سنگین به وسیله مصرف غذا و آب آلوده وارد بدن حیوانات می شوند و می توانند منجر به اثرات سمی در اندام های مختلف گردند. با توجه به خطر بالقوه آلودگی به فلزات سنگین برای سلامت عمومی، به دست آوردن اطلاعات در رابطه با غلظت فلزات سنگین در حیوانات می تواند به مطالعه اکوسیستم ها کمک کند. مواد و روش ها: در پژوهش حاضر، ۱۵ غاز خاکستری وحشی (تالاب گمیشان و خلیج گرگان) و ۲۵ غاز خاکستری روستایی صید شدند و درادامه، نمونه های پردم و اندام های داخلی (غاز روستایی) هر پرنده تهیه گشت و غلظت فلزات سنگین با دستگاه جذب اتمی مدل GBcA بررسی گردید. یافته‎ها: غلظت فلزات سنگین در غازهای وحشی، بالاتر از غازهای اهلی بود و بالاترین غلظت فلزات سنگین در نمونه پردم غازهای وحشی مشاهده شد (جیوه: ppm ۰۷/۰±۹۹/۳، سرب: ppm ۲۵/۰±۲۴/۴ و روی: ppm ۰۷/۰±۲۰/۷). علاوه براین، اختلاف معناداری در میزان غلظت فلزات سنگین در اندام های مختلف به ترتیب پردم˂ کبد˂ کلیه˂ ماهیچه مشاهده گردید (۰۵/۰>P). استنتاج:. نتایج به دست آمده نشان دهنده امکان بالقوه تهدید شدن سلامتی جانوران به وسیله آلودگی مناطق روستایی و جنوب دریای خزر به فلزات سنگین می باشد؛ بنابراین، انجام اقدامات کنترلی جهت جلوگیری از ورود فلزات سنگین به دریای خزر و مناطق روستایی ضروری به نظر می رسد. همچنین، لازم است که مصرف کنندگان این پرندگان از خطر تجمع فلزات سنگین و احتمال انتقال فلزات سمی به وسیله مصرف آن ها آگاه شوند.

khalij of gorgan, gomishan wetland, goose, heavy metal, تالاب گمیشان, خلیج گرگان, غاز, فلز سنگین