نیلوفر کاظمی - دانشجوی کارشناسی ارشد، رشته رفاه اجتماعی، کمیته تحقیقات دانشجویی، گروه مدیریت رفاه اجتماعی، دانشگاه علوم بهزیستی و توانبخشی، تهران، ایران
حمیرا سجادی - دانشیار، مرکز تحقیقات مدیریت رفاه اجتماعی، دانشگاه علوم بهزیستی و توانبخشی، تهران، ایران
محمدرضا واعظ مهدوی - استاد، گروه فیزیولوژی، دانشکده پزشکی، دانشگاه شاهد، تهران، ایران
محمد کمالی - دانشیار، دانشکده توانبخشی، دانشگاه علوم پزشکی ایران، تهران، ایران
غلامرضا قائد امینی هارونی - دکتری تخصصی سلامت و رفاه اجتماعی، مرکز تحقیقات مدیریت رفاه اجتماعی، دانشگاه علوم بهزیستی و توانبخشی، تهران، ایران
زهرا جرجران شوشتری - دانشجوی دکتری تخصصی پژوهشی، مرکز تحقیقات عوامل اجتماعی موثر بر سلامت، دانشگاه علوم بهزیستی و توانبخشی، تهران، ایران

سابقه و هدف: اولین مواجهه با ناتوانی در خانواده صورت می گیرد که جنبه های اجتماعی، اقتصادی و روان شناختی خاصی دارد. یکی از عوامل اجتماعی تاثیرگذار بر سلامت، سرمایه اجتماعی است که هدف از این مطالعه، بررسی رابطه بین سرمایه اجتماعی با سلامت روان خانوارهای دارای فرد ناتوان در شهر تهران می باشد. مواد و روش ها: مطالعه مقطعی حاضر، به‎صورت تحلیل ثانویه براساس داده های دور دوم طرح سنجش عدالت در شهر تهران و در سال ۱۳۹۰ انجام شد. نمونه مورد مطالعه شامل: ۳۵۷۱ خانوار دارای فرد ناتوان بود که پرسشنامه سلامت روان را تکمیل کرده بودند. جهت تعیین رابطه سرمایه اجتماعی با سلامت روان خانواده های دارای فرد ناتوان، از مدل معادلات ساختاری استفاده شد. تجزیه و تحلیل داده ها با کمک نرم افزارهای SPSS ۱۶ و Amos صورت گرفت. یافته ها: ۴/۴۸ درصد پاسخگویان را مردان و ۶/۵۱ درصد آنان را، زنان تشکیل دادند. از میان افراد مورد مطالعه، ۸/۶۶ درصد سلامت روانی مطلوبی نداشتند. وضعیت سرمایه اجتماعی بین گروهی و سرمایه اجتماعی کل، پایین تر از سطح متوسط بود. نتایج مدل معادلات ساختاری نشان داد که سرمایه اجتماعی به‎طور معنی داری با سلامت روان خانواده های دارای فرد ناتوان رابطه دارد (۰۰۱/۰P<). مدل های اندازه گیری با توجه به شاخص های RMSEA:۰.۸۹۶ GFI:۰.۹۷۵ CFI:۰.۰۶ برازش مناسبی داشتند. استنتاج: سرمایه اجتماعی از عوامل اجتماعی مهم و تاثیرگذار بر سلامت روان خانوارهای دارای فرد ناتوان است. در این راستا، فراهم نمودن شرایط مناسب جهت مشارکت های اجتماعی بیشتر، ایجاد اعتماد عمومی و حمایت های عاطفی، روانی و اجتماعی بیشتر، در خصوص این خانواده ها در جهت ارتقای سلامت روان آن‎ها، اقدامی لازم به نظر می رسد.

family, disabled, member, social capital, mental health, تهران, خانوارهای دارای فرد ناتوان, سرمایه اجتماعی, سلامت روان