محمد جواد حقیقی - کارشناسی ارشد تاریخ اسلامی
محمود رضا کوهکن - هیات علمی رشته تاریخ دانشگاه پیام نور مرکز اصفهان

اقوام ترک سلجوقی پس از نبرد دندانقان به صورت فزایندهای وارد سرزمین ایران شدند و موفق گشتند حکومت سلجوقیرا از سالهای ۴۳۱ تا ۵۹۰ هجری قمری در ایران تشکیل دهند. در این پژوهش سعی شده است تا با روش توصیفی تحلیلیبه این سوال پاسخ داده شود که نحوه ارتباط و تعامل نظامیان با مردم چگونه بود؟ واینکه رفتار اینان چه تاثیری بر زندگیمردم داشت؟ و همچنین راهکارها و اقداماتی که دولتمردان برای کنترل و سازگاری نظامیان با مردم اتخاذ میکردند موردبررسی و تحلیل قرار گیرد. یافته های این پژوهش نشان میدهد که ترکان با اتکای به قدرت شمشیر خود بر مردم غالبگشتند و به دلیل زندگی بدوی و عشایری که داشتند در ابتدا موجب تغییر در مناسبات و فعالیت های اجتماعی گشتند،رابطه آنها با مردم ایران آمیخته با تنش و برخورد بود. دیوان سالاران ایرانی برای مهار ناهنجاری ها و خودسری های سپاهیانترک تلاش های زیادی انجام دادند که در پاره ای از اوقات نیز به موفقیت هایی دست می یافتند. افرادی نظیر خواجه نظامالملک سعی داشتند تا با ایجاد توازن در گروه بندی های نژادی سپاه و همچنین گسترش سنت اقطاع داری که موجب ایجادرابطه بین سپاهیان و کشاورزان می شد، آنان را کنترل نمایند. اما بعد از خواجه نظام این سپاهیان به مرور با گسترش سنتهای اقطاع داری و اتابکی،و با اعمال خشونت و تصاحب املاک قدرت و تسلط خود بر مردم را افزایش دادند

سلجوقیان، سپاهیان، مردم، دیوانسالاران