لیلا سلیمی تمای - کارشناس ارشد فلسفه تعلیم و تربیت. دانشگاه شهید بهشتی، تهران، ایران
فاطمه وجدانی - دانشیار دانشکده الهیات و ادیان. دانشگاه شهید بهشتی، تهران، ایران

اصلاح و ارتقای اخلاق زیست محیطی نیاز توام به اصلاح قوانین و ساختارها از یک سو و اصلاح افراد و نهادینه کردن اخلاقیات در آنها از سوی دیگر دارد. یکی از شیوه های موثر آموزش اخلاق زیست محیطی ، "اموزش در فضای باز" می باشد. هدف از انجام این تحقیق ، بررسی و نقد تجربه و دیدگاه مدیران و کارشناسان برنامه های آموزش اخلاق زیست محیطی دانش آموزان تهرانی (در سازمان آموزشوپرورش، سازمان حفاظت محیط زیست و سازمان شهرداری) راجع به چیستی این نوع آموزش، جایگاه آن و چگونگی کاربرد آن است . برای دستیابی به اهداف تحقیق از مصاحبه کیفی با گروه منتخب ( ۲۰ نفر از سازمان شهرداری (قسمت آموزش شهروندی)، از سازمان محیط زیست ، از آموزش شهروندی سازمان محیط زیست تهران، مسئول سازمانهای دانش آموزی (پیشتازان و فرزانگان)، و دبیران کتاب انسان و محیط زیست ، مدیران مدارس نمونه دولتی ، هیئت امنایی ، شاهد، دولتی ، غیرانتفاعی ، مدارس سبز ) استفاده شد. یافته های پژوهش گویای این امر است که بیشتر دبیران این درس را با روش تدریس سنتی و در سطوح پایین شناختی آموزش می دهند. هیچ کدام از مدارس اقدام موثری در مورد آموزش در فضای باز، تشکیل انجمن های همیار محیط زیست ، کلاسهای فوقبرنامه زیست محیطی ، شرکت دانش آموزان در ایام خاص زیست محیطی ، تفکیک زباله و بازیافت را به طور مستمر و تاثیرگذار نداشته اند و البته این وضعیت در هنرستانهای فنی ضعیف تر است . از طرفی هیچ گونه ارزشیابی مفیدی از نحوه عملکرد سازمانهای مربوط از جمله سازمان محیط زیست و شهرداری و آموزش و پرورش در امر آموزش اخلاق زیست محیطی برای دانش آموزان صورت نمی گیرد. سازمان حفاظت محیط زیست به دلیل در حاشیه بودن و نداشتن اختیارات لازم و نیز حاکم بودن یک دیدگاه سنتی بر ساختار آن، نتوانسته است در زمینه رسالت سازمانی خود مفید و اثربخش عمل نماید. سازمان آموزشوپرورش مطالبه گری و همکاری با سازمان محیط زیست و شهرداری ندارد. نتیجه آنکه ارتقای وضعیت آموزش اخلاق زیست محیطی نیازمند همت ، اراده و اقدام مشترک و عملی هر دو نهاد (آموزشوپرورش و محیط زیست ) را می طلبد.

اخلاق، اخلاق زیست محیطی ، آموزش در فضای باز، برنامه درسی محیط زیست