شیوا خضری - Assistant Professor, Department of Biology, Faculty of Science, Urmia University, Urmia, Iran
سپیده صمدی - MSc in Animal Physiology, Faculty of Science, Urmia University, Urmia, Iran
فاطمه رحمانی - Associate Professor, Department of Biology, Faculty of Science, Urmia University, Urmia, Iran
سپیده تربالی - MSc in Animal Physiology, Faculty of Science, Urmia University, Urmia, Iran

سابقه و هدف: درگیری عصب بینایی از جمله تظاهرات بیماری مالتیپل اسکلروزیس (MS) می باشد. با توجه به اثر محافظتی پروژسترون در سیستم عصبی مرکزی، بر آن شدیم تا اثر پروژسترون را بر روند ترمیم میلین ناحیه کیاسمای بینایی موش های صحرایی نر با بررسی بیان ژن های Olig ۲ (مارکر سلول های پیش ساز اولیگودندروسیتی)GFAP, (مارکر آستروسیتی) و Nogo- A (مهارکننده رشد آکسون) به دنبال القای دمیلیناسیون با تزریق موضعی اتیدیوم بروماید بررسی نماییم. مواد و روش ها: در این مطالعه تجربی، به منظور حذف هورمون های جنسی درون زاد، جراحی گنادوکتومی بر روی موش ها انجام گرفت. برای القای دمیلیناسیون، ۱ میکرولیتر اتیدیوم بروماید طی جراحی استریوتاکسی در ناحیه کیاسمای بینایی موش صحرایی تزریق شد. حیوانات تحت درمان، بعد از القای دمیلیناسیون با اتیدیوم بروماید، به مدت ۳ و ۲۱ روز، ۱mM پروژسترون داخل بطن مغزی دریافت کردند. در روزهای ۳ و ۲۱، سطح بیان ژن های Olig ۲GFAP وNogo- A  به روش مولکولی RT-PCR ارزیابی شد. یافته ها: آنالیز RT-PCR نشان دادکه تزریق اتیدیوم بروماید موجب افزایش بیان ژن های Olig۲،GFAP و Nogo- A به خصوص در روز ۲۱ بعد از القای دمیلیناسیون شد. تیمار با پروژسترون باعث کاهش معنی دار بیان ژن Olig۲ و GFAP (۰۰۱/۰< p) و Nogo (۰۱/۰< p) نسبت به گروه اتیدیوم بروماید در روز ۲۱ شد. استنتاج: نتایج ما نشان داد که پروژسترون می تواند با کاهش بیان ژن های مهاری Nogo و GFAP و افزایش تمایز سلول های پیش ساز اولیگودندروسیتی به اولیگودندروسیت ها، باعث ترمیم میلین و رشد آکسون شود و می تواند حفاظت عصبی را در عارضه های نورولوژیکی مثل MS اعمال کند.

ethidium bromide, demyelination, myelin repair, progesterone, optic chiasm, اتیدیوم بروماید, دمیلیناسیون, ترمیم میلین, پروژسترون, کیاسمای بینایی