مهرنوش کوثریان
ناصر ولایی
ارغوان مهدیانی

سابقه و هدف: کمبود روی عوارض شناخته شده ای دارد و گزارش هایی از کمبود آن در ایران مطرح است. بیماران تالاسمیک تحت درمان با داروی شلاتور آهن یعنی دسفرال می باشند که مقداری هم روی دفع می نماید؛ بنابراین امکان کمبود آن مطرح می باشد. به منظور تعیین رابطه مصرف دسفرال با کمبود روی این تحقیق بر بیماران تالاسمیک بیمارستان بوعلی سینا ساری در سال ۱۳۷۷ انجام شد.مواد و روش ها: تحقیق به روش Cohort انجام شد. گروه مورد بیماران با تشخیص قطعی تالاسمی ماژور و تحت درمان ترانسفوزیون خون و دسفرال و گروه شاهد برادران و خواهران همسان از نظر جنس و سن بیماران بودند. از هر یک ۵ ml خون ناشتا اخذ و ادرار ۲۴ ساعته جمع آوری شد. میزان روی با استفاده از کیت کارخانه RUNDOX با دستگاه جذب اتمی و نیزکراتینین ادرار به روش Jaffe با دستگاه اتوآنالایزر ۱۰۰۰ – RA اندازه گیری گردید. به دلیل ناهمگنی یافته ها برای مقایسه دو گروه از آماره signed rank test استفاده شد.نتایج : ۳۲ نفر مورد بررسی به صورت ۱۶ جفت مشابه بودند. میزان روی سرم گروه شاهد ۹۸±۱۷ و گروه مورد ۱۱۲.۷±۲۳ میکروگرم در دسی لیتر بود (P<۰.۰۰۱). میزان روی سرم در مقایسه با محدوده طبیعی کیت مورد استفاده در تمام افراد گروه شاهد و مورد طبیعی بود. روی ادرار ۲۴ ساعته در گروه شاهد ۹۶±۱۱۲ و مورد ۱۲۰±۶۶ میکروگرم در دسی لیتر بود (P<۰.۰۵) میزان دفع کراتینین (mg/kg) در دو گروه مشابه بود.استنتاج: بیماران دچار تالاسمی ماژور که دسفرال مصرف می کنند دفع روی بیشتری نسبت به گروه شاهد دارند ولی این امر باعث کمبود روی سرم آنها نمی شود. احتمالا به علت ترانسفوزیون های مکرر انتقال میزان زیادی روی نیز صورت می گیرد. انجام تحقیق بیشتر برای تاثیر و یا نقش ترانسفوزیون های مکرر بر میزان روی سرم و ادرار توصیه می شود.

Thalassemia major, zinc, Dispheral, بتاتالاسمی ماژور ، دسفرال ، روی ، ساری