محمدرضا عرب
طاهره طلایی خوزانی
علیرضا فاضل

سابقه و هدف: صلبیه و مشیمیه به عنوان لایه های خارجی و میانی چشم از مزانشیم اطراف جام بینایی منشا می گیرند که در تکامل آن سلول های ستیغ عصبی نقش ارزنده ای ایفا می کنند. بخش عمده ای از سیگنال های هدایت کننده روند تکامل در چشم، در واقع اجزایی از ماتریکس خارج سلولی و یا گلیکوکونژوگه های سطح سلول می باشند. هدف از این مطالعه شناسایی اجزا ماتریکس خارج سلولی و ترکیبات قندی سطح سلول به هنگام تکامل این لایه ها در چشم است.مواد و روش ها: جنین های روزهای یازدهم تا بیستم تولد و نوزادان یک تا پانزده روزه موش صحرایی(Rat) جمع آوری شدند. مقاطع بریده شده توسط رنگ آمیزی های هیستوشیمی و تکنیک لکتین هیستوشیمی (PNA,BSA۱-B۴,S/PNA) مورد مطالعه قرار گرفتند و بر اساس شدت رنگ آمیزی درجه بندی شدند.یافته ها: آزمون آماری Mann-Whitney ، اختلاف معنی داری را میان روزهای مورد مطالعه تنها برای ترکیبات قندی خنثی و گلیکوزآمینوگلیکان های اسیدی کربوکسیله نشان داد (p<۰.۰۵). به علاوه مزانشیم اطراف جام بینایی به شدت با لکتین BSA۱-B۴ واکنش نشان داد و بدین ترتیب حضور قند انتهایی D-Gal در سلول های مزانشیمی این ناحیه نشان داده شد. واکنش مزانشیم فوق به لکتینPNA برای قند انتهایی D-Gal منفی بود اما پس از به کارگیری روش هضم آنزیمی سیالیداز، بعضی از سلول های مزانشیمی به این لکتین با شدت کم پاسخ دادند. بدین ترتیب وجود اسید سیالیک و قند انتهایی Gal/GalNac در این سلول ها نشان داده شد.استنتاج: به نظر می سد مجموعه تغییرات ماتریکس خارج سلولی و قندهای انتهایی سطح سلول، بخشی از وقایع مسوول کنترل روند ریخت زایی در جنین به هنگام تشکیل چشم می باشد.

Sclera, Çhoroid, Ëye-crowth & Development, Lectins, صلبیه، مشیمیه، چشم- رشد و تکامل، لکتین ها