قربان عسگری - Assistant Professor, Department of Environmental Health Engineering, Faculty of Health, Hamedan University of Medical Sciences, Hamedan, Iran
حلیمه الماسی - MSc Student in Environmental Health Engineering, Faculty of Health, Hamedan University of Medical sciences, Hamedan, Iran
جواد فردمال - Assistant Professor, Department of Biostatistics and Epidemiology, Faculty of Health, Hamedan University of Medical Sciences, Hamedan, Iran
فرشید قنبری - Ph.D Student in Environmental Health Engineering, Faculty of Public Health, Ahvaz Jundishapur University of Medical Sciences, Ahvaz, Iran
زهرا دارائی - MSc Student in Environmental Health Engineering, Faculty of Health, Hamedan University of Medical sciences, Hamedan, Iran
سمیه اکبری - MSc Student in Environmental Health Engineering, Faculty of Health, Hamedan University of Medical sciences, Hamedan, Iran

سابقه و هدف: رنگ های شیمیایی مورد استفاده در فاضلاب نساجی علاوه بر پیامدهای زیست محیطی اثرات سرطان زایی و جهش زایی بر سلامت انسان دارند.لذا هدف از این مطالعه بهینه سازی فرایند ازن زنی کاتالیزوری در حذف رنگ راکتیو بلاک ۵ با مدل آماری تاگوچی بوده است. مواد و روش ها: در این مطالعه تجربی آزمایشات ازن زنی در راکتور نیمه منقطع انجام گرفت. پودر خاکستر استخوان با نانو ذرات اکسید منیزیم اصلاح گردید و تاثیر پارامترهای زمان واکنش، غلظت اولیه آلاینده، دز جاذب و pH اولیه در ۴ سطح با طرح ماتریکس ترکیبی L_۱۶ روش تاگوچی مورد بررسی قرار گرفت. آنالیز و تفسیر داده ها با نرم افزار Minitab ۱۶ انجام شد. یافته ها: طبق نتایج حاصل از آنالیز داده ها شرایط بهینه حذف رنگ در زمان۲۰ دقیقه، pH برابر ۸، غلظت اولیه رنگ mg/L۵۰، دز کاتالیزور g/L ۳/۰ به دست آمد. در این شرایط راندمان حذف رنگ ۹۸ درصد و حذف COD برابر با ۸۵ درصد گزارش شد. براساس آنالیز میانگین داده ها، بیش ترین تاثیر مربوط به غلظت اولیه آلاینده با ۸/۵۱ درصد و کم ترین تاثیر مربوط به pH با ۸/۳ درصد بود. استنتاج: نتایج این مطالعه نشان داد که فرایند ازن زنی یک روش موثر در کاهش غلظت رنگ از پساب فاضلاب نساجی می باشد.

Catalytic ozonation, reactive black۵, bone char ash, magnesium oxide, Taguchi, ازن زنی کاتالیزوری, راکتیو بلاک۵, خاکستر استخوان, اکسید منیزیم, تاگوچی