عذرا اخی - Associate professor, Department of Internal Medicine, Diabetes Research Center, Faculty of Medicine, Mazandaran University of Medical Sciences, Sari, Iran
عادله بهار - Associate professor, Department of Internal Medicine, Diabetes Research Center, Faculty of Medicine, Mazandaran University of Medical Sciences, Sari, Iran
بحیره فولادی - Resident in Internam Medicine, Faculty of Medicine, Student Research Committee, Mazandaran University of Medical Sciences, Sari, Iran
زهرا کاشی - Associate professor, Department of Internal Medicine, Diabetes Research Center, Faculty of Medicine, Mazandaran University of Medical Sciences, Sari, Iran

سابقه و هدف: با توجه به افزایش شیوع جهانی بیماری دیابت، طی سال های اخیر تحقیقات بسیاری جهت بررسی احتمال اثر ویتامین D برپاتوفیزیولوژی دیابت شیرین انجام شده است اما هم چنان در این زمینه اختلاف نظر وجود دارد. مطالعه حاضربا هدف بررسی تاثیر اصلاح کمبود ویتامینD بر کنترل قندخون در بیماران دیابتی تیپ دو انجام شده است. مواد و روش ها: در مطالعه مداخله ای قبل و بعد حاضر ۱۰۲ نفر ازبیماران دیابتی تیپ دو که سطح ویتامین D زیر ۱۵ ng/m داشتند، به دو گروه کمبود متوسط (بین۱۰ تا ng/mL۱۵) و کمبود شدید (زیر ng/ml ۱۰) تقسیم شدند. برای بیماران دو عدد آمپول ۳۰۰ هزار واحدی ویتامین D به صورت تزریق عضلانی به فاصله یک هفته تجویز گردید. قبل از تزریق و ۱۲ هفته بعد ازتزریق، سطح ویتامین D، قند خون ناشتا (FBS)، هموگلوبین گلیکوزیله (HbA۱c) و نمایه هموستاز انسولین (HOMAIR) اندازه گیری شدند. جهت آنالیز آماری برای مقایسه قبل و بعد از آزمون T-Test paired و جهت مقایسه بین دو گروه از T-Test independent studentاستفاده گردید. یافته ها: از ۱۰۲ بیمار، ۴۸ نفر کمبود متوسط و ۵۴ نفر کمبود شدید ویتامین D داشتند که علی رغم تفاوت در سطوح ویتامین D قبل و بعد ازدرمان (۰۰۰۱/۰= p)، تفاوت آماری معنی داری در سطوح HbA۱c ، FBS و HOMAIR با درمان مشاهده نشد. بعد از تقسیم افراد بر اساس میزان HOMAIR ، تنها در گروه حساس به انسولین کاهش معنی دار در HbA۱c مشاهده گردید (۰۱/۰= p). همچنین در آنالیز افرادی که بعد از درمان حداقل ۵/۰ درصد کاهش HbA۱c سطح داشتند، مشخص شد که این گروه از ابتدا HbA۱c بالاتری نسبت به گروه عدم پاسخ (۰۱۴/۰= p) داشتند. استنتاج: درمان کمبود ویتامین ویتامینD با استفاده از ویتامین D عضلانی اثر معنی داری در کاهش سطح گلوکز در بیماران دیابتی نوع دو ندارد. گرچه افراد با سطح بالاتر HbA۱c و همچنین افراد حساس به انسولین پاسخ بهتری به درمان نشان می دهند.

Diabetes mellitus, vitamin D deficiency, HbA۱c, Homa-IR, دیابت شیرین, کمبود ویتامین D, HbA۱c, HOMAIR