رضا رضایی - عضو هیئت علمی دانشگاه سیستان وبلوچستان
فاطمه رضایی - دانش آموخته

در دوره عباسی اول، دعبل خزاعی به دفاع از تفکر شیعه، به ویژه حقانیت علویان پرداخت. اشعار احتجاجی او در اثبات عقاید شیعه، مساله امامت و خلافت و نقض گفتار مدعیان، فراوان است. این مقاله در صدد یافتن پاسخی برای سوالات زیر است – رویکردهای احتجاجی شاعر برای اثبات حقانیت اهل بیت (ع) مبتنی بر چه اصول و مواردی است؟ - گرایش غالب شاعر برای اقناع مخاطب بیشتر بر محور چه عناصری می­چرخد؟ - مضمون اشعار، چه تاثیری بر زبان و بیان شاعر گذاشته است؟ قدرت بیان، و استدلال منطقی از جنبه های مهم شعر احتجاجی این شاعر متعهد به شمار می­آید. نتایج تحقیق مشخص می کند که دعبل شعر را در خدمت اهداف سیاسی که دفاع از مکتب اهل بیت (ع) باشد، قرار داده و بر اقناع عقلی مخاطب تکیه دارد. فاصله گرفتن شاعر از عناصر عاطفه و احساس در امور احتجاجی، موید توجه او به اقناع عقلی مخاطب است.

احتجاج, دعبل خزاعی, اهل بیت (ع)