حسن رحمانی راد - دانشجوی دوره دکتری در رشته زبان و ادبیات عربی، دانشگاه فردوسی مشهد
مرضیه آباد - دانشیار دانشگاه فردوسی مشهد
میثم ایمانیان بیدگلی - کارشناس ارشد در رشته زبان و ادبیات عربی

محمود درویش، سراینده معاصر شعر مقاومت فلسطین، بسان سرایندگان شعر سپید و آزاد فارسی، با رهایی از پایبندی به وزن و قافیه شعر سنتی، سخن رانده است؛ او که دفاع از مردم ستمدیده و دشمنی با رژیم صهیونیستی بر قصایدش سایه افکنده، به اشعارش روح حماسی و مقاومت بخشیده است. در این مقاله، سروده­های درویش، از نگاه سبک­شناسی سیروس شمیسا و بر اساس سطوح سه گانه زبانی، فکری، و ادبی مورد بررسی قرار می­گیرند؛ موسیقی برخاسته از تکرار به جای واژگان، واج آرایی و توجه به اصوات حروف، دقت در وزن و تفعیله درخور، آوردن کلمات آهنگین و گاه هم قافیه، آرایه های لفظی، نوآوری در ترکیبات دلنشین، به کارگیری الفاظ غیرعربی، وفور افعال در جهت فضای پرتکاپوی شعری، ژرف نگری در تداعی معانی و اصوات برخاسته از واژگان، بازی هنرمندانه با ضمایر، تنوع در موضوعات شعری با محوریت دفاع و مقاومت، رمزگرایی، گرایش به استعاره و تشبیه در آفرینش فضای خیال­پردازی، دقت نظر در طبیعت و بهره ­گیری از عناصر آن، از جمله مهم ترین شناسه­های سبک او هستند که به آنها اشاره می­گردد.

محمود درویش, سبک شناسی, شعر