حسن محمدی - دانشجوی دکتری؛ دانشکده مهندسی معدن و متالورژی، دانشگاه یزد
محمد فاتحی مرجی - استاد؛ دانشکده ی مهندسی معدن و متالوژی ، دانشگاه یزد.
سید محمد اسماعیل جلالی - استاد؛ گروه استخراج معدن، دانشکده مهندسی معدن، نفت و ژئوفیزیک، دانشگاه صنعتی شاهرود.
علی دباغ - استادیار؛ دانشکده ی مهندسی معدن و متالوژی، دانشگاه یزد.

روش های تجربی تحلیل پایداری کارگاه های استخراج باز بر پایه تاثیر عوامل ژیومکانیکی و ژیومتری، بنیان گذاشته شده اند. تقریبا در همه روش های تجربی، هندسه کارگاه به طور ویژه با شاخص شعاع هیدرولیکی بیان شده است. در تمامی نمودارهای تجربی پایداری، در یک محور، شعاع هیدرولیکی و در محور دیگر سایرعوامل موثر، مانند ویژگی های ژئومکانیکی، عوامل محیطی و ...، با عناوین مختلف، قابل مشاهده است. علاوه بر شعاع هیدرولیکی شاخص دیگری به نام ضریب شعاع، با هدف رفع کاستی های شعاع هیدرولیکی تعریف شده که این موضوع حاکی از نقش و اهمیت قابل توجه هندسه کارگاه است. هندسه کارگاه یک عامل قابل کنترل است که با تغییر آن می توان شرایط پایداری کارگاه را تغییر داد. بر اساس یافته های این تحقیق در حال حاضر ، تنها دو شاخص شعاع هیدرولیکی و ضریب شعاع به عنوان شاخص های معرف اثر هندسه کارگاه بر پایداری، مورد استفاده قرار می گیرند. هر دو شاخص دو پارامتری بوده و از میان ویژگی های هندسی متعدد کارگاه استخراج، شعاع هیدرولیکی تنها مساحت و محیط، و شاخص ضریب شعاع، تنها اندازه شعاع و زاویه جانمایی شعاع را بر روی سطح مورد مطالعه منظور می نمایند. این شاخص ها دارای نواقصی ازجمله، عدم کارآیی برای هندسه های نامنظم، کم بودن میزان همبستگی با پایداری، دو بعدی بودن، دامنه کم تاثیر نسبت ابعادی، چشم پوشی از اعوجاج در بعد سوم، عدم ملاحظه پایه، عدم ملاحظه انباشتگی کارگاه و پاسخ گو نبودن در نسبت های ابعادی بزرگ هستند. بر این اساس هیچ یک از دو شاخص مذکور در حد لزوم و کفایت نمی توانند نماینده مناسبی از هندسه کارگاه باشند، و برای دست یابی به روابط تجربی کامل تر و دقیق تر، ضروری است شاخص های هندسی کامل تر که در برگیرنده تعداد بیشتری از ویژگی های هندسی کارگاه استخراج باشند را تدوین کرد.

روش های تجربی, هندسه کارگاه, تحلیل پایداری, کارگاه های استخراج باز