محمد شکرزاده - علوم پزشکی مازندران
متین پران دوجی - علوم پزشکی مازندران
فاطمه شکی - علوم پزشکی مازندران

سابقه و هدف: آلودگی به فلزات سنگین یکی از مشکلات مهم زیست محیطی و یکی از نگرانی های مهم بهداشت مواد غذایی به شمار می آید. برنج یکی از انواع پر مصرف غلات در جهان است که به طور گسترده در رژیم غذایی مردم وجود دارد. در این تحقیق میزان سرب، کادمیوم و کروم در برنج طارم مزارع استان گلستان و مقایسه آن با برنج وارداتی هندی در همان استان بررسی شده است. مواد و روش ها: ده برند معروف برنج هندی پرفروش از بازار استان خریداری شد که به صورت کدهای ۱ تا ۱۰ شماره گذاری شد. هر یک از شهرستان های استان گلستان بر اساس موقعیت جغرافیایی، ۲۰ نمونه برنج طارم تهیه گردید که شامل شهرستان های گرگان، علی آباد، مراوه تپه، مینودشت، گنبد و گالیکش است. غلظت فلزات مورد نظر در نمونه ها توسط دستگاه جذب اتمی سنجیده شد. یافته ها: نتایج تحقیق حاضر نشان می دهد که به صورت کلی در برنج ایرانی میزان سرب ppm ۰۹/۰± ۳۲/۰، میزان کادمیوم ppm ۰۵/۰± ۱۷/۰ و میزان کروم ppm ۱۰/۰± ۱۷/۰ مشاهده شد و در برنج هندی این مقادیر برای سرب ppm ۱۹/۰± ۳۳/۰ برای کادمیوم ppm ۰۲/۰± ۰۴/۰ و برای کروم ppm ۱۱/۰± ۲۸/۰ به دست آمد. بین مقادیر سرب در برنج ایرانی و هندی از لحاظ آماری تفاوت قابل توجهی وجود ندارد (۰۵/۰> p). لیکن در مورد کادمیوم و کروم این تفاوت قابل توجه است به صورتی که در برنج ایرانی میزان کادمیوم بیش تر از برنج هندی مشاهده شد (۰۰۱/۰< p) و در برنج هندی میزان کروم بیش تر به دست آمد (۰۰۱/۰< p). استنتاج: با توجه به یافته های فوق الذکر به نظر می رسد تفاوت برنج های ایرانی و هندی ببیش تر مرتبط با میزان کادمیوم و کروم می باشد و میزان سرب تفاوت چندانی ندارد و لذاتوصیه می شود با توجه به عوارض تماس طولانی مدت با فلزات سنگین، میزان فلزات سنگین و میزان دریافت هفتگی آن ها از طریق سایر محصولات کشاورزی همانند سبزیجات به صورت دوره ای مورد ارزیابی قرار گیرد.

Pb, Cd, Cr, Rice, Iran, سرب, کادمیوم, کروم, برنج