رضا پورغلام
مریم قیاسی
مریم رضایی
حسن نصراله زاده
علی اصغر سعیدی
رضا صفری
شهریار بهروزی
محب علی پورغلام

سابقه و هدف: دیازینون یکی از حشره کش های ارگانوفسفره است که به طور وسیعی در اقصی نقاط دنیا به ویژه در مزارع برنج استفاده می شود. نتایج برخی مطالعات نشان داده است که چنین سمومی می توانند با تاثیر بر بهداشت آبزیان به روش های مختلف از جمله تاثیر بر سیستم ایمنی باعث افزایش حساسیت آن ها به بیماری های عفونی شوند. مواد و روش ها: در این مطالعه اثرات آسیب شناسی غلظت های مختلف تحت کشنده دیازینون (۱، ۲ و ۴ میلی گرم در لیتر) روی آبشش ها، کبد، طحال، کلیه و اندام های بویایی ماهی آمور یا کپور علف خوار (Ctenopharyngodonidella) بررسی شد. تعداد ۱۲۰ قطعه ماهی آمور با وزن متوسط ۱۵۵±۸۵۰ گرم به مدت ۱۲ ساعت و در دمای ۲۲-۱۸ درجه سانتی گراد در معرض دیازینون قرار گرفته و بعد از ۱، ۷، ۱۵، ۳۰ و ۴۵ روز مورد مطالعه قرار گرفتند. یافته ها: نتایج بررسی های آسیب شناسی با میکروسکوپ نوری نشان داد که غلظت های مختلف سم باعث آسیب های جدی به ساختمان سلول ها و بافت ها شده که به صورت پرخونی، خونریزی، نفوذ سلول های آماسی، پیکنوزه شدن سلول های هسته های سلولی، دژنراسیون واکوئلی و نکروز عمومی در بافت های کیله، طحال و کبد مشاهده گردید. استنتاج: ضمنا تغییرات دژنراتیو بافت بینابینی، جدا شدن لایه پایه لوله های ادرای در کلیه نیز دیده شد. همچنین در آبشش ها هیپرپلازی و چسبندگی تیغه های ثانویه به هم، جدا شدن و افتادن بافت پوششی از لایه پایه و نیز حالت صاف شدن و لخت شدن سطوح پوششی اندام بویایی مشاهده گردید.

Grass Carp (Ctenopharyngodon idella), diazinon, histopathological studies, nostril, ماهی آمور، دیازینون، بررسی آسیب شناسی، اندام بویایی