محمدمهدی ناصحی - Mazandaran University of Medical Science, Sari, Iran
محمود مو سی زاده - MPH and Ph.D. Student of Epidemiology, Research Center for Modeling in Health, Kerman University of Medical Sciences, Kerman, Iran
محمدرضا امیراسماعیلی - Department of Health Services Administration, Kerman University of Medical Sciences, Kerman, Iran
محمدرضا پارسایی - Mazandaran University of Medical Science, Sari, Iran
رقیه زکی اده - Mazandaran University of Medical Science, Sari, Iran
محمدرضا میرزاجانی - Mazandaran University of Medical Science, Sari, Iran

چکیده سابقه و هدف: در طی سالیان اخیر، به دلیل تغییر شیوه های زندگی از حالت سنتی به حالت مدرن و صنعتی شدن جوامع و گذر اپیدمیولوژیک، عوامل خطر بیماری های غیر واگیر از قبیل مصرف دخانیات، اضافه وزن و چاقی، ابتلا به فشارخون بالا، تحرک بدنی ناکافی و مصرف غذاهای نامناسب که همگی ریشه در الگوی نامناسب زندگی دارد افزایش یافته است. یافته های پژوهشی مبتنی بر مطالعات همه گیرشناسی نشان می دهد که بیماری های شایع در جهان بر اثر وجود برخی عوامل خطر زاست. به همین دلیل پژوهش حاضر به منظور تعیین فراوانی عوامل خطر ساز بیماری های مهم و عمده غیر واگیر در ساکنین استان مازندران انجام گرفته است. مواد و روش ها: این مطالعه بر اساس رویکرد گام به گام پیشنهاد شده از سوی سازمان بهداشت جهانی در جمعیت ایرانی ساکن در شهرها و روستاهای مازندران انجام شده است. در این مطالعه ۱۰۰۰ نفر (۵۰۰ نفر مرد) در ۵۰ حوزه ۲۰ نفری و در ۵ گروه سنی ۲۴- ۱۵، ۳۴- ۲۵، ۴۴- ۳۵، ۵۴- ۴۵ و ۶۴- ۵۵ سال مورد بررسی قرار گرفتند. با استفاده از پرسشنامه، داده های مربوط به مصرف دخانیات، تغذیه، تحرک بدنی، قد، وزن و فشارخون به روش مصاحبه و اندازه گیری جمع آوری و مورد بررسی قرار گرفت. یافته ها: میانگینBMI (kg/m۲) افراد مورد بررسی ۲/۲۶ بوده است و ۸/۲۳ درصد از افراد مورد مطالعه چاق و ۱/۱۶ درصد از آن ها فشارخون بالا داشتند و فراوانی مصرف سیگار ۳/۱۰ درصد بوده است. ۲۶ درصد فعالیت فیزیکی پایینی داشتند و ۳/۹۰ درصد آن ها کمتر از ۵ واحد میوه یا سبزی در روز مصرف می نمودند. همچنین ۲۸ درصد مردان و ۹/۲۴ درصد زنان پرخطر بودند. استنتاج: در این بررسی مشخص شد ۵ عامل خطر زمینه ساز استقرار و ایجاد بیماری های غیرواگیر در استان مازندران شیوع بالایی دارد. از آن جاکه عوامل خطر بررسی شده اثرات تجمعی بر یکدیگر دارند و تقریبا تمامی آن ها ریشه در رفتارهای نامناسب دارند لذا با اصلاح این رفتارها و تغییر شیوه زندگی می توان از شیوع آن ها کاست و به دنبال کاهش این عوامل خطر، بیماری های قلبی- عروقی، دیابت، بیماری های انسدادی ریه و سرطان ها کاهش خواهد یافت.

Key words: Risk factors, non communicable diseases, prevalence, واژه های کلیدی: عوامل خطر، غیرواگیر، استان مازندران، شیوه زندگی، بیماری های غیرواگیر