علی خوانین
اصغر دهقانی
محمد رنجبریان
منصور رضا زاده
محمد سجاد امامی آل آقا
سارا عزیزیان

سابقه و هدف: فرمالدئید ترکیب زیان آور شیمیایی است که به طور گسترده در صنعت مورد استفاده قرار می گیرد. لذا مطالعه حاضر با هدف بررسی وضعیت پارامترهای آنتی اکسیدانی و لیپید پراکسیدانی بافت کبد در اثر مواجهه با فرمالدئید گازی انجام گرفت. مواد و روش ها: در مطالعه حاضر، تعداد ۲۱ سر موش صحرایی نرآلبینو ویستار در سه گروه مورد استفاده قرار گرفت. که به ترتیب: ۱) مواجهه با فرمالدئید ppm۶ (۱۴روز و روزانه ۸ ساعت)، ۲) مواجهه با فرمالدئید ppm۱۲ (۱۴روز و روزانه ۸ ساعت) و ۳) گروه کنترل هیچ مواجهی با فرمالدئید نداشت. در پایان دوره ۱۴ روزه آزمایش، پس از جراحی موش ها، نمونه های کبد هموژن شده به منظور بررسی تاثیر فرمالدئید بر مقدار گلوتاتیون (GSH) و مالن دی آلدئید (MDA) به کمک دستگاه اسپکتوفتومتر مورد استفاده قرار گرفتند. و داد ه ها توسط آزمون ناپارامتری و در سطح معنی داری کمتر از ۰۵/۰ مورد تجزیه و تحلیل آماری قرار گرفتند. یافته ها: یافته های پژوهش حاضر کاهش معنی دار آماری وزن نمونه ها را در گروه مواجهه یافته با فرمالدئید ppm۱۲ نسبت به گروه کنترل و همچنین فرمالدئید ppm ۶ نشان داد. کاهش نسبت وزن کبد به بدن در گروه های مداخله نسبت به کنترل از نظر آماری به طور معنی داری بیشتر بود(۰۵/۰< p). به علاوه نتایج پارامترهای مورد اندازه گیری نشان دهنده کاهش معنی دار مقدار GSH بافت کبد و افزایش مقدار MDA بافت کبد گروه های مواجهه یافته با فرمالدئید نسبت به گروه کنترل بود (۰۵/۰< p). شایان ذکر است که افزایش مقدار MDA و کاهش مقدار GSH در گروه های تماس یافته با فرمالدئید وابسته به دوز بودن را نشان نداد. استنتاج: یافته های مطالعه حاضر نشان می دهد که مواجهه با فرمالدئید می تواند منجر به بروز سمیت در بافت کبد گردد. در ضمن به منظور بررسی سمیت فرمالدئید در جوامعی که به صورت شغلی در معرض مواجهه با این عامل می باشند، انجام تحقیقات بیشتر پیشنهاد می گردد

Formaldehyde, Oxidative stress, Reduced Glutathione, Lipid peroxidation and Malondialdehyde, فرمالدئید، استرس اکسیداتیو، گلوتاتیون احیا، لیپید پراکسیداسیون، مالن دی آلدئید