فاطمه شادی وند - گروه علوم باغبانی، دانشکده کشاورزی، دانشگاه ایلام، ایلام، ایران.
جواد عرفانی مقدم - گروه علوم باغبانی، دانشکده کشاورزی، دانشگاه ایلام، ایلام، ایران.
فردین قنبری - گروه علوم باغبانی ، دانشکده کشاورزی، دانشگاه ایلام، ایلام، ایران.

در این پژوهش، برخی از ارقام و ژنوتیپ های زیتون در غرب کشور از نظر ویژگی های مورفو-فیزیولوژیکی برگ و میوه و درصد ترکیبات روغنی درسال های ۱۳۹۸ و ۱۳۹۹ در باغ مجتمع میثاق سبز در شهر مورموری از توابع شهرستان آبدانان و یکی از باغ های تجاری شهرستان دره شهر در استان ایلام بررسی شدند. ارقام و ژنوتیپ های زیتون شامل: ارقام زرد، شیراز، شنگه، کرونیکی، گلوله و مانزانیلا، و ژنوتیپ های ۴ و ۷ از منطقه مورموری و ژنوتیپ های ۹، ۱۰ و ۱۱ از شهرستان دره شهر بودند. نتایج ارزیابی صفات نشان داد بین ارقام و ژنوتیپ های زیتون مورد بررسی، از نظر خصوصیات مرفو-فیزیولوژیکی و کیفیت روغن تفاوت معنی داری وجود داشت. بیشترین وزن میوه برای رقم زرد و گلوله (۲۴/۴ گرم) و بیشترین طول میوه در ژنوتیپ ۷ (۳۶/۲ سانتی متر) مشاهده شد. بیشترین قطر، ضخامت گوشت و وزن گوشت میوه در رقم گلوله ثبت شد. همچنین بیشترین درصد روغن در ماده تر مربوط به رقم زرد (۷۱/۲۳ %) بود. نتایج مربوط به تجزیه به عامل های اصلی نشان داد که پنج عامل اول ۴۷/۹۱ درصد از واریانس کل مشاهده شده در بین نمونه های مطالعه شده را توضیح دادند. در تجزیه به عامل ها، طول و قطر میوه و هسته، وزن میوه و هسته، وزن گوشت میوه، زمان رسیدگی و تغییر رنگ میوه از صفات تاثیرگذاری بودند که نشان می دهد این خصوصیات می توانند برای ارزیابی ژرم پلاسم زیتون مفید باشند. نتایج کلی نشان داد برخی ارقام زیتون مانند رقم زرد و گلوله، با توجه به صفات بررسی شده، سازگاری بهتری با شرایط محیطی منطقه هدف در استان ایلام داشتند.

زیتون, وزن میوه, ترکیبات روغنی, پروفایل اسید های چرب, سازگاری