بررسی مناسبات قومی – مذهبی در شهرهای مرزی (مطالعه موردی خراسان رضوی

دولت ها به عنوان بازیگران اصلی نظام بین الملل، توجه خاصی به امنیت ملی خود دارند؛ چرا که این امر منعکس کننده توانائی بقای آنها به مثابه واحدهائی مستقل در عرصه جهانی است. امنیت به بر حذر بودن از خطراتی اطلاق می گردد که منافع و ارزش های ملی را مورد تهدید قرار م یدهد. هر چند در گفتمان های کلاسیک امنیت ملی، تاکید اصلی بر بعد نظامی(سخت افزاری) امنیت بود، اما در گفتما نهای نوین تاکید روی ابعاد فرهنگی- اجتماعی (نرم افزاری) امنیت است. در این گفتمان ها، شکاف های قومی- مذهبی به صورت بالقوه یکی از بسترهای مهم ناامنی سیاسی- اجتماعی شناخته می شود و عدم مدیریت صحیح مسایل قومی- مذهبی در جوامع چندپاره، می تواند بحران های عمیق سیاسی و اجتماعی را در پی داشته و تا مرز به خطر انداختن حیات نظام سیاسی به پیش رود. یکی از ویژگی های ژئوسوسیولوژیک جمهوری اسلامی ایران، وجود گرو ههای قومی و مذهبی در سراسر نوار مرزی آن با دیگر کشورهای همسایه است. به ویژه با سوار شدن شکاف های قومی- زبانی برشکاف های مذهبی در سراسر نواحی مرز شرقی و بخش هائی از مرز غربی و شمال شرق، بستر اجتماعی و فرهنگی برای کشمک شهای قومی- مذهبی فراهم گردیده است. تاریخ بعد از انقلاب اسلامی، نشان از آن دارد که در بره ههائی از سه دهه گذشته، هر از چندگاه این شکاف ها سر باز کرده و خشونت و ستیزه هائی را سبب گردیده اند، البته در این میان نقش کشورهای همجوار و نیز قدرت های فرامنطقه ای ب یتأثیر نبوده است. از این رو، اتخاذ سیاس تهای عالمانه و راهبردهای مدبرانه درازمدت در جهت مدیریت مناسب این شکا فها، نه تنها به خنثی سازی تهدیدات ناشی از آنها منجر می شود، بلکه می تواند آن را به فرصتی برای رشد و توسعه پایدار منطقه ای تبدیل نماید

Keywords:

امنیت ملی , شکاف قومی , ژئوسوسیولوژی , سیاست قومی