محمود پارسایی - گروه مهندسی معدن، دانشکده فنی و مهندسی، واحد شاهرود، دانشگاه آزاد اسلامی، شاهرود، ایران
پارسا واحدی - دانشجوی کارشناسی ارشد مدیریت ساخت رشته مهندسی عمران، دانشکده مهندسی، واحد تهران فنی و جنوب، دانشگاه آزاد اسلامی، تهران، ایران

سیستم اطلاعات جغرافیایی (GIS ) به عنوان ابزاری قدرتمند در مدیریت بحران و کاهش ریسک بلایا مطرح شده است. این پژوهش به بررسی کاربردها و چالش های GIS در حوزه ارزیابی ریسک و مدیریت بحران می پردازد. در ابتدا، کارکردهای GIS در مراحل مختلف شامل ارزیابی ریسک از طریق تحلیل آسیب پذیری و مخاطرات، برنامه ریزی کاهش ریسک از طریق شناسایی نقاط حساس، پاسخ اضطراری به وسیله بهینه سازی امدادرسانی و بازیابی با کمک نقشه برداری خسارات بررسی می شود. سپس موانع پیاده سازی GIS شامل محدودیت داده ها، ضعف هماهنگی بین سازمانی و مشکلات دسترسی و آموزش مطرح می گردد. در بخش تحلیلی، اثربخشی GIS با مدیریت متعارف بحران در یک مطالعه موردی تطبیقی مقایسه می شود. نتایج حاکی از تاثیر GIS در بهبود آگاهی موقعیتی، بهینه سازی منابع، افزایش سرعت واکنش و کاهش آسیب پذیری در برابر بحران است. در نهایت، راهکارهایی برای غلبه بر چالش ها و بهره برداری بهینه از GIS ارائه می گردد.

GIS؛ مدیریت بحران؛ ارزیابی ریسک؛ واکنش اضطراری