حسین شهدادی
مهین بدخش
عباس علی معین
عزیزاله شهرکی

سابقه و هدف: همودیالیز شایعترین روش درمانی مورد استفاده در بیماران کلیوی در مرحله نهایی می باشد که اگر چه این روش سبب افزایش طول عمر بیماران می شود اما به دلیل داشتن عوارضی از جمله تهوع و استفراغ برای بیماران ناخوشایند است. وضعیت بدن می تواند بر تهوع و استفراغ ضمن همودیالیز موثر باشد. در وضعیت نیمه نشسته بیمار به راحتی با محیط اطراف ارتباط برقرار نموده و با حالتی که اندامهای داخل شکمی به خود می گیرند، تخلیه معده سریعتر صورت می گیرد. در مطالعه حاضر تهوع و استفراغ بیماران همودیالیزی در دو وضعیت خوابیده به پشت و نیمه نشسته بررسی می شود.مواد و روش ها: در این مطالعه نیمه تجربی یک گروهی (قبل و بعد)، ۴۵ بیمار همودیالیزی در بیمارستان امیرالمومنین (ع) شهرستان زابل در دو وضعیت و در هر وضعیت دو مرتبه از شروع دیالیز هر نیم ساعت یکبار و در صورت تغییرات لحظه ای در همان زمان مدت و شدت تهوع و استفراغ مورد بررسی قرار می گرفتند.یافته ها: بروز تهوع در دو وضعیت فوق تفاوت معنی داری نداشت. اما آزمون آماری ویلکاکسون تفاوت معنی داری در دفعات، مدت و شدت تهوع در دو وضعیت فوق نشان داد (۰۵/۰>P) به طوریکه این شاخص ها در وضعیت نیمه نشسته کاهش یافته بود و بر طبق آزمون آماری مک نمار و ویلکاکسون بروز، دفعات و شدت استفراغ در دو وضعیت نیز تفاوت معنی داری نداشت.استنتاج: با توجه به آنکه بیشتر شاخص های تهوع و استفراغ در دو وضعیت یکسان بودند و سایر شاخص ها نیز در وضعیت نیمه نشسته نسبت به وضعیت خوابیده به پشت کاهش پیدا کرده بود. می توان پیشنهاد نمود که بیماران در طی همودیالیز در وضعیت نیمه نشسته قرار گیرند.

Hemodialysis, body position, nausea and vomiting, همودیالیز، وضعیت بدن، تهوع و استفراغ