پروین زارعیان
شهلا ظهیری
فرزانه کتابچی
شهره روزمه
انسیه خلوصی

سابقه و هدف: یکی از مهم ترین مسایلی که علم پزشکی با آن روبرو بوده و می باشد، مساله درمان زخم ها است. از دیرباز داروهای صناعی گوناگونی که بیشتر شیمیایی می باشند جهت تسریع روند ترمیم زخم معرفی و به کار گرفته شده اند که متاسفانه اکثر آنان دارای نواقص، محدودیت ها و اثرات جانبی متعددی می باشند. همچنین از آن جا که تاکنون ثابت گردیده ترکیبات طبیعی نسبت به مواد شیمیایی دارای مضرات کم تری می باشند، هدف تحقیق کنونی، بررسی اثر یک فراورده طبیعی به نام گزانگبین بر روند ترمیم زخم پوستی است.مواد و روش ها: به منظور انجام تحقیق حاضر در ابتدا ۲۴ سر خرگوش نر سالم نژاد هلندی انتخاب گردیدند. سپس در ناحیه پهلوی چپ حیوانات، زخمی به ابعاد ۲ ´ ۲ سانتی متر ایجاد گردید. در گروه آزمایشی گزانگبین، عصاره ۹ درصد گزانگبین در اوسرین و در گروه اوسرین، اوسرین به عنوان پماد پایه، روزی دو بار بر محل زخم مالیده شد. در گروه شاهد از هیچ ماده ای به منظور سرعت بخشیدن به روند ترمیم زخم استفاده نگردید. در هر سه گروه اندازه گیری سطح زخم باز تا روز هیجدهم ادامه یافت. در روز هیجدهم از موضع زخم ها، نمونه های بافتی تهیه گردید و آزمایش های آسیب شناسی بالینی شامل بررسی میزان آماس بافتی- میزان اپی تلیزاسیون- تشکیل بافت گرانوله- میزان ترمیم ناحیه درم و در صد برخی از سلول های در گیر در روندهای التهابی مانند ماست سل- ائوزینوفیل و نوتروفیل تعیین گردید.یافته ها: نتایج حاصل از این پژوهش حاکی از آن است که عصاره گزانگبین بر روند سرعت جمع شدگی زخم تاثیر مثبتی ندارد و این در حالی است که این ماده توانست تعداد نوتروفیل ها را کاهش (p<۰.۰۵) و تعداد ائوزینوفیل ها را (p<۰.۰۰۱) افزایش دهد. همچنین تاثیر گزانگبین بر کاهش شدت التهاب و افزایش ترمیم بافت درم نسبت به گروه شاهد از نظر آماری معنی دار است (p=۰.۰۲۷).استنتاج: بررسی فوق نشانگر آن است که گرچه عصاره گزانگبین بر تسریع روند بهبود زخم، تاثیر مورد انتظار ما را نشان نداد، از آن جا که بر برخی از پارامترهای دخیل در روندهای ترمیمی اثرات مثبتی را نشان داد، می توان نتیجه گرفت که به احتمال بسیار، این فرآورده طبیعی دارای نقشی موثر بر فرایند ترمیم زخم می باشد که البته مطالعات بیشتری را در این زمینه می طلبد.

Gazangebine extract, cutaneous wound healing, گزانگبین، ترمیم، زخم پوستی