علی شیر افتخاری - دانشجوی دکتری زبان و ادبیات فارسی، مجمتع آموزش عالی زبان، ادبیات و فرهنگ شناسی

دین، تمدن، فرهنگ سه موضوع بزرگ و مهم حوزه علوم انسانی است و پیشینه ای به درازی تاریخ بشر دارد. رابطه این سه مفهوم با یکدیگر چگونه است و چه نسبتی بین این سه مفهوم وجود دارد؟ این پرسش اصلی تحقیق است و همواره از طرف جامعه شناسان دینی مطرح شده، و پاسخ ها، دیدگاه ها و مواضع گوناگونی از سوی آنان ارائه شده است. هدف از این پژوهش، تبیین چگونگی ارتباط بین دین، تمدن و فرهنگ است؛ روش پژوهش در این تحقیق، «روش تبیینی- تحلیلی» است؛ به این معنی، در گام اول به تبیین این سه مفهوم، و سپس در گام دوم، به تحلیل ارتباط دین و فرهنگ و بیان موارد اشتراک و افتراق این دو پرداخته، و در گام سوم، رابطه دین و تمدن را تشریح و تفسیر، و در نهایت دریافته است دین با فرهنگ حوزه های اشتراک، و حوزه های افتراق از هم دارد و دین در ایجاد تمدن، نقش اساسی و بنیادی داشته، و زمینه ها، بسترها و عناصر تمدن سازی از قبیل «تاسیس جامعه و حکومت ، عقل و عقلانیت، اهتمام ورزیدین به علم و دانش، ارائه برترین قانون ، نظم و امنیت و توسعه اقتصادی» را در دو حوزه معنوی و مادی فراهم ساخته، و در اختیار بشر گذاشته، و کمک شایانی در طول تاریخ برای شکل گیری و تحقق تمدن و فرهنگ به انسان کمک کرده و خدمات ارزنده فراوانی به جامعه انسانی انجام داده است.

دین, تمدن, فرهنگ, امنیت, عقلانیت, جامعه, علم و قانون