فائزه امامی قرا - دانشگاه علوم کشاورزی و منابع طبیعی ساری، ساری، ایران.
رامین فضل اولی - گروه مهندسی آب، دانشگاه علوم کشاورزی و منابع طبیعی ساری
مجتبی خوش روش - دانشیار، گروه مهندسی آب، دانشگاه علوم کشاورزی و منابع طبیعی ساری، ساری، ایران.

رودخانه ها به عنوان یکی از منابع آب سطحی موجود که در معرض دبی آلاینده ها قرار دارند، از اهمیت ویژه ای برخوردار می باشند. در این تحقیق، ضمن بررسی و شبیه سازی روند تغییرات کیفی در بازه ۸ کیلومتری از نکارود با استفاده از مدل QUAL۲Kw، ارزیابی اثرات بندها، آبشارهای طبیعی و سازه های تثبیت بستر نیز صورت گرفت. به این منظور، دو دوره نمونه برداری کیفی از رودخانه صورت گرفت. سپس مدل اولیه تهیه و پس از رفع کمبود داده ها، واسنجی و صحت سنجی مدل انجام شد. بررسی روند تغییرات متغیرهای کیفیت آب رودخانه نشان داد که تمامی متغیرها در محدوده استاندارد قرار داشته و رودخانه توان خود پالایی بالایی دارد. بررسی روند تغییرات اکسیژن محلول نشان داد غلظت این متغیر نزدیک به حد اشباع بوده که علت آن شرایط مطلوب هیدرولیکی رودخانه برای نرخ هوادهی و وجود آبشارهای طبیعی و مصنوعی متعدد در رودخانه بوده است. مقدار pH نیز هر چند در محدوده استاندارد قرار داشت، اما در برخی مقاطع نزدیک به حد اشباع بوده که علت آن خروج گاز دی اکسیدکربن بر اثر آبشارهای موجود در مسیر جریان بوده که مدل این اثرات را نیز به خوبی شبیه سازی نمود. همچنین وجود بندهای انحرافی و ایجاد حالت ماندابی در پشت این بندها سبب شده تا زمان بیشتری برای تجزیه مواد آلی در اختیار باکتری ها قرار گیرد و این امر موجب افزایش میزان قلیائیت و افزایش pH در محدوده شده است. تحلیل نتایج و ارزیابی شاخص های خطا در دوره های واسنجی و صحت سنجی نشان داد که مدل QUAL۲Kw دقت مناسبی در شبیه سازی کیفیت آب نکارود دارد.

رودخانه نکا, کیفیت آب, مدل QUAL۲kw, نمونه برداری کیفی