محمدجواد زاهدی - دانشیار جامعه شناسی، دانشگاه پیام نور تهران
پروانه دانش - استادیار جامعه شناسی، دانشگاه پیام نور تهران
فیروز راد - استادیار جامعه شناسی، دانشگاه پیام نور تبریز
رضا مجرب قوشچی - دانشجوی دکتری جامعه شناسی، دانشگاه پیام نور

شواهد موجود نشان می دهد زنان فقیر شهری به شکل های گوناگونی از طرد اجتماعی رنج می برند. این مقاله در سطح خرد و زندگی روزمره به جست وجوی ریشه های طرد اجتماعی در زندگی آن ها پرداخته و سعی کرده است بعضی از ابعاد این مسئله را روشن کند. روش تحقیق کیفی است و داده های تحقیق از مصاحبه های عمیق با ۳۲ زن تحت پوشش کمیته امداد شهرستان ارومیه به دست آمده و نتایج با استفاده از رهیافت گراندد تئوری تحلیل شده اند. نتایج به دست آمده نشان می دهد در زندگی این دسته از زنان، ۵ مقوله عمده در شکل گیری طرد اجتماعی نقش دارد که عبارت اند از: «ضعف سرمایه فرهنگی»، «محدودیت های مادی»، «رویکرد منفی به فقرا»، «طرد ناشی از تجرد» و «حوادث منفی زندگی». دو مقوله عمده «اجتناب از ادغام اجتماعی» و «عواطف منفی» از پیامدهای این مسئله اند که باعث تقویت و تداوم این پدیده می شود. مقوله نهایی هسته، که در برگیرنده کل فرایند شکل گیری طرد اجتماعی است، با عنوان «شکست هنجار پیوند» مطرح شده است. در خصوص شیوه های ایجاد طرد اجتماعی، شکل های بسیار ظریفی از خوارسازی و محرومیت در زندگی زنان فقیر وجود دارد که با رویکردهای کمی یا اقتصادی قابل شناسایی نیستند.

زنان فقیر شهری, طرد اجتماعی, کمیته امداد امام خمینی, گراندد تئوری