نادر رازقی - Assistant Professor of Sociology, University of Mazandaran, Mazandaran, Iran
حیدر جانعلی زاده - Associate Professor of Sociology, University of Mazandaran, Mazandaran, Iran
مهدی علیزاده - PhD Candidate in Sociology, University of Mazandaran, Mazandaran, Iran

تفاوت های جنسیتی در تولید علم، امروزه به طور فزاینده ای، مورد توجه جامعه شناسان علم قرار گرفته است. آگاهی از وضعیت اولویت های علم، فناوری، و منابع انسانی مبتنی بر جنس، از عوامل تعیین کننده در سیاست گذاری های علم و موفقیت برنامه ها خواهد بود. مطالعه حاضر با هدف بررسی جایگاه و سهم زنان در گروه های علمی و نشریات علمی پژوهشی علوم اجتماعی انجام شده است. این پژوهش از روش کمی از نوع تحلیل ثانویه استفاده کرده است. در این راستا، با مراجعه به بایگانی ۱۸ نشریه علمی پژوهشی علوم اجتماعی در فاصله سال های ۱۳۸۸۱۳۹۲ و انتخاب تصادفی یک شماره از هر سال در مجموع ۸۹ جلد از نشریات مذکور جهت تحلیل انتخاب شدند. نتایج نشان داد از میان نشریات بررسی شده، زنان فقط در ۴ مجله (۲۲درصد) مدیر مسئول و در ۵ مجله (۲۸ درصد) مسئولیت سردبیری را بر عهده داشته اند. همچنین، ۴۷ نفر (۲۱درصد) از کل هیئت تحریریه نشریات (۲۲۴ نفر) زن بودند. از مجموع ۶۸۵ مقاله چاپ شده در کل نشریات منتخب، زنان در ۱۹درصد مقالات نویسنده اول و در ۲۳درصد مقالات نویسنده دوم بوده اند. همچنین، فقط ۴درصد کل مقالات را زنان به صورت انفرادی نوشته اند و فقط ۷/۶درصد مقالات به صورت هم نویسی بین زنان بوده است. میزان کلی مشارکت زنان در تولید ایده ها و تالیف مقالات معادل ۴۲درصد کل مقالات است که نشان می دهد با وجود پایین بودن حضور زنان در موارد ذکر شده، زنان نقش تعیین کننده ای در تولیدات علمی داشته اند. نتایج تحقیق نشان دهنده وجود نابرابری جنسیتی در گروه های علمی و نشریات علمی پژوهشی علوم اجتماعی و ناکافی بودن سیاست گذاری در درون نهاد علم در این حوزه است.

Gender, Science, Social Sciences, scientific research journals, Women