محمدجلال عباسی شوازی - دانشیار گروه جمعیت شناسی، دانشکده علوم اجتماعی دانشگاه تهران
ملیحه علی مندگاری - دانشجوی دکتری جمعیت شناسی، دانشگاه تهران

یکی از موضوعات اساسی کنفرانس جمعیت و توسعه در قاهره؛ توان مندسازی زنان در راستای بهداشت باروری است. فرض بر این است که در صورت افزایش توان مندی و استقلال زنان، نقش آن ها در تصمیم گیری های مربوط به ازدواج و فرزندآوری بیشتر شده و به افزایش استفاده از وسایل تنظیم خانواده و در نهایت کاهش باروری منجر خواهد شد. هدف از مقاله ی حاضر سنجش رابطه ی استقلال زنان با رفتار باروری آن ها در ایران است. بدین منظور از داده های طرح بررسی ویژگی های اجتماعی و اقتصادی خانوار، سال۱۳۸۰ توسط مرکز آمار ایران، بهره می گیریم. طرح فوق? تعداد ۶۹۶۰ خانوار را در کل کشور تحت پوشش قرار می دهد و ۵۲۱۴ زن ۴۹-۱۵ ساله به طور کامل مصاحبه می شوند که علاوه بر ویژگی های اقتصادی-اجتماعی خانوار و زنان مورد مطالعه، جنبه های مختلف استقلال زنان با گزینه های متفاوتی سوال می شود. یافته های این تحقیق بیان گر این است که پایگاه زنان در جامعه ی مورد مطالعه، در مناطق شهری متفاوت از مناطق روستایی است. افزایش استقلال زنان در دو بعد اطلاعاتی و جابه جایی، رابطه ای معکوس با باروری آن ها دارد در حالی که در ارتباط با شاخص استقلال تصمیم گیری، نحوه ی مشارکتی اتخاذ تصمیم زوج ها در موضوعات متفاوت خانوادگی، به باروری سطح پایین و افزایش میزان استفاده از وسایل پیش گیری منجر می شود. نتایج کلی نشان می دهد که زنان مستقل تر، باروری پایین تری را تجربه کرده اند.

استقلال اطلاعاتی, استقلال تحرک و جابه جایی, استقلال تصمیم گیری, کاهش باروری, موقعیت و پایگاه زنان