شهریار نیازی - استادیار گروه زبان و ادبیات عربی دانشگاه تهران
آمنه جهانگیر اصفهانی - کارشناس ارشد زبان و ادبیات عربی، دانشگاه تهران
زهرا جهانگیر اصفهانی - کارشناس ارشد زبان و ادبیات عربی، دانشگاه آزاد اسلامی: واحد تهران علوم و تحقیقات

این مقاله به بررسی نخستین پژواک اندیشه ها و نظرات مربوط به دفاع از برابری زن و مرد در جهان عرب، پس از نهضت می پردازد. پیشرفت های علمی در جهان غرب در قرن نوزدهم و رسیدن امواج دانش جدید به جهان عرب و همچنین شرایط اجتماعی و عقب ماندگی های موجود در کشورهای عربی به تسریع انتشار و افزایش مطالبات اجتماعی زنان در میان این کشورها کمک شایانی کرد. تاثیر این امواج ابتدا در میان اندیشمندان عرب و سپس در میان روشنفکران و به ویژه شاعران از قدرت شگرفی برخوردار گردید. همچنانکه چنین نظراتی در ادبیات انعکاس می یافت، دیدگاه های مخالف آن نیز که متکی بر سنت، به رسوخ این اندیشه در جهان اسلام اعتراض داشتند، به واکنش می پرداختند. جمیل صدقی زهاوی از جمله شاعرانی است که در صحنه اجتماعی عراق به طرح دیدگاه های نوین درباره زنان مسلمان در اشعارش پرداخته است. این مقاله می کوشد افزون بر طرح اندیشه های روشنفکران عرب، چالش های موجود بر سر راه این اندیشه را نیز بیان کند.

جمیل صدقی الزهاوی, جامعه عراق, آزادی زن, حجاب