حمید عبداللهیان - دانشیار گروه ارتباطات دانشکده علوم اجتماعی دانشگاه تهران

داعیه این مقاله این است که تغییرات اجتماعی-فرهنگی در ایران معاصر متاثر از متغیر جنس است و بخش عظیمی از این تاثیر را با مشاهده علمی چگونگی افزایش فعالیتهای علمی دختران و زنان در کشور می توان نشان داد. با وجود اهمیت ترکیب جنسی دانشجویان و شکلگیری نیروهای جدید علمی توجه چندانی به این تغییرات در برنامهریزیها نمیشود. این مقاله برای روشن کردن تاثیر متغیر جنس در تغییرات اجتماعی-فرهنگی ابتدا از نتایج کاربرد روش مطالعه پیمایشی برای جمعآوری دادههای ۱۶۵۳۹ دانشجو از ۳۵ دانشگاه کشور استفاده میکند و سپس برای نشان دادن تغییرات اجتماعی-فرهنگی ضمن استفاده از نظریه «روابط ترکیبی شیوههای فرهنگی »، از نتایج پیمایش دوم در میان ۱۲۰۰ نمونه در شهر تهران استفاده میکند. همچنین، از ابزار تحلیل آماری استفاده شده تا نشان داده شود که تفاوت در اخذ نمره در میان دانشجویان، معنیدار است و تصادفی نیست. این مطالعه در قالب یک طرح پژوهشی اما با دو پژوهش پیمایشی که اهداف روششناسی یکسان داشتند، انجام شده است. یافتههای این دو مطالعه عبارتند از: ۱- نمراتی که دانشجویان در دروس مختلف میگیرند بر اساس متغیر جنس تغییر میکند و میانگین نمره دختران دانشجو در مقایسه با پسران بالاتر است؛ ۲- تفاوت دختران و پسران دانشجو در اخذ نمرات، ابزار یا شاخص مناسبی برای ارزیابی جهتگیری تغییرات اجتماعی و فرهنگی ایران معاصر است؛ ۳- این جهتگیری، ابزار مناسبی برای فهم تغییرات نیروی انسانی آینده و اشتغال در ایران است.

Articulation, cultural modes, scientific performance, Generation, social value changes.