مهدی سلیمانی آشتیانی - دانشجوی دکتری شیعه شناسی دانشگاه ادیان و مذاهب
مهدی فرمانیان - استادیار دانشگاه ادیان و مذاهب

نگاهی گذرا به تاریخ حدیث در بحرین نشان میدهد که مولفههایی هم­چون وجود راویان و محدثان چشمگیر، تدوین آثار و کتابهای حدیثی، شکلگیری اندیشه تاثیرگذار و وجود مدارس و محافل نقل حدیث - که همه از شاخصههای صدق عنوان یک مرکز حدیثی است - در میان بحرینیها و قبیله عبد القیس بحرین، وجود داشته است. حدود صد و بیست نفر از بحرینیها از راویان و محدثان امامان شیعه بودهاند و در گستره حدیثپژوهی شیعی نقش ایفا کردهاند و فعالیت حدیثی و عنایت به مباحث مربوط به آن در طول قرنها ادامه داشته است. کثرت روایات نقل شده توسط این راویان نیز حایز اهمیت و بررسی است. جست و جوی زمان آغاز فعالیتهای حدیثی، و فراز و فرود آن در گستره زمانی حضور و حیات امامان شیعه، آثار و مصنفات این راویان، روابط آنها با دیگر حوزهها و مناطق حدیثی شیعه و اهل سنت، و این که راویان بحرین، بیشتر دارای چه روی­کردی در نقل کلمات ائمه بوده اند، موضوع این نوشتار است.

تاریخ حدیث شیعه, راویان بحرانی, بحرین, عبد القیس