سیده آل محمد - کارشناس ارشد برنامه ریزی و مدیریت محیط زیست، دانشکده محیط زیست، دانشگاه تهران
شهرزاد فریادی - دانشیار گروه برنامه ریزی، مدیریت و آموزش محیط زیست، دانشکده محیط زیست، دانشگاه تهران.
علیرضا نقدی - کارشناس ارشد برنامه ریزی و مدیریت محیط زیست، دانشکده محیط زیست، دانشگاه تهران
محمود فرج اله زاده - کارشناس ارشد برنامه ریزی و مدیریت محیط زیست، دانشکده محیط زیست، دانشگاه تهران

چکیده  ارتقای کیفیت زندگی نسل حاضر و نسل­های آینده، از اهداف عمده برنامه­های توسعه اجتماعی و اقتصادی کشور و نیازمند رویکرد فرآیندی در برنامه­ریزی برای ایجاد تعادل و توازن در بهره­وری از محیط­زیست طبیعی و تنظیم روابط متقابل آن با محیط­زیست انسانی می­باشد. توسعه کالبدی فضایی (هدف نهایی فرآیند جامع عقلایی برنامه­ریزی محیط زیست)،  نه فقط در مقیاس منطقه­ای که در برنامه­ریزی­های محله­ای نیز باید مورد توجه قرار گیرد. سازگاری دهستان برای شناخت محیط زیست طبیعی و انسانی، سبب انتخاب دهستان گودرزی بروجرد به عنوان یک نمونه موردی گردید. توسعه پایدار مستلزم نگرش راهبردی برای سطوح تصمیم­سازی­ است. بنابراین تصمیم­سازی برای توسعه کالبدی- فضایی دهستان نیز باید سلسله مراتبی ­باشد. هدف این پژوهش شناخت محدودیت­ها و امکانات سرزمین و سپس پیشنهاد سطوح تصمیم­سازی توسعه کالبدی- فضایی در مقیاس محله­ای دهستان می­باشد. نقاط قوت این مطالعه در تلفیق رویکردهای فرآیند برنامه­ریزی و ارزیابی راهبردی محیط­زیستی، شناخت و تحلیل نظام­مند (سیستماتیک) و مبتنی بر عوامل (پارامتریک)، پهنه­بندی سرزمین توسط مدل­های توان سنگ­ و خاک­ و سازماندهی فضایی دهستان می­باشد. اهداف سطح کلان تصمیم­سازی شامل بهبود وضع بخش­های کشاورزی و صنعت، بهبود وضع بخش گردشگری، بهبود سطح رفاه، مدیریت یکپارچه منابع آب، حفاظت محیط زیست در برابر تخریب ها و آلودگی­ها و بهبود وضع دسترسی می­باشند. به تناسب این اهداف، سیاست­ها و طرح­هایی ارائه و در نهایت ۳۶ راه­حل­ برای برنامه­ی توسعه کالبدی فضایی توسعه دهستان پیشنهاد شده است. این پژوهش در برنامه­ریزی توسعه کالبدی- فضایی دهستان و طرح هادی روستاها کاربردی می­باشد.

واژگان کلیدی: ارزیابی راهبردی محیط زیست, فرآیند برنامه ریزی محیط زیست, محدودیت ها و امکانات, تصمیم سازی, توسعه ی کالبدی- فضایی