زهرا سادات (سعیده) زرآبادی - استادیار، دکتری شهرسازی، دانشکده هنر ومعماری، دانشگاه آزاد اسلامی، واحد علوم و تحقیقات، تهران، ایران.
مهدیه توفیقی محمدی - دانشجوی کارشناسی ارشد طراحی و برنامه ریزی شهری و منطقه ای، دانشگاه آزاد اسلامی، واحد علوم و تحقیقات، تهران، ایران

چکیده استان سیستان و بلوچستان با وجود دارا بودن قابلیت­های فراوان بویژه در زمینه شیلات، معدن و گردشگری از مشکل بیکاری رنج می­برد؛ که افزایش جمعیت، وجود مشکلات آب­وهوایی و امنیتی و دور بودن استان از مرکز، از جمله عوامل آن هستند. هدف از این نوشتار، بررسی تحولات ساختار اشتغال در استان سیستان و بلوچستان در دو دهه اخیر است. از این­رو با بکارگیری  مدل­های اقتصاد منطقه­ای و ارزیابی نتایج آن­ها میزان شکاف توسعه­یافتگی این استان در سه بخش کشاورزی، صنعت و خدمات مورد بررسی قرار می­گیرد. روش پژوهش، توصیفی-تحلیلی است و از مدل­های اقتصاد منطقه­ای شامل مدل تغییر سهم، ضریب مکانی، اقتصاد پایه، ترکیب و تسهیم، شاخص تغییر ساختاری و همچنین سالنامه آماری سال­های ۷۵، ۸۵ و ۹۰ مرکز آمار ایران استفاده شده­است. در استان سیستان­و­بلوچستان در سال ۱۳۹۰ بخش کشاورزی و صنعت و در سال ۱۳۸۵، بخش­های صنعت و خدمات، بخش­های پایه بوده­اند. در این استان، در بازه زمانی ۸۵-۷۵ بخش­های کشاورزی، ساختمان، بهداشت و مددکاری اجتماعی بخش­های بازنده بودند و در فاصله سال­های ۹۰-۸۵ زیربخش­های عمده فروشی،خرده فروشی، حمل­و­نقل انبارداری و ارتباطات، واسطه گری های مالی، آموزش، بهداشت و مددکارئ اجتماعی و تامین برق، گاز و آب، بازنده و بازنده مختلط بودند. رشد اشتغال استان در بخش خدمات، طی این سال­ها کم­تر از متوسط کشوری بوده و اشتغال دربخش صنعت آن، افزایش ناچیزی داشته­است. بین سال­های ۸۵ تا ۹۰ رشد کشاورزی استان به میزان چشمگیری از رشد کشور بیشتر بوده­است. ساختار اقتصادی سیستان و بلوچستان بین سال­های ۷۵ تا ۸۵ تغییر داشته­است و از بخش کشاورزی و خدمات کاسته شده و به صنعت کمی افزوده شده­است.

واژه های کلیدی: اقتصاد پایه, تغییر سهم, ترکیب و تسهیم, ضریب مکانی, شاخص تغییر ساختاری