غلامرضا روشن - استادیار جغرافیا، دانشگاه گلستان، گرگان، ایران
علیرضا خواجه شاهکوئی - استادیار جغرافیا، دانشگاه گلستان، گرگان، ایران
محمد سعید نجفی - کارشناس ارشد جغرافیای طبیعی، دانشکده جغرافیا، دانشگاه تهران

چکیده     هدف از این پژوهش، شبیه سازی تقاضای انرژی برای دهههای آینده در بخش گرمایشی (HDD[۱]) و سرمایشی(CDD[۲] ) منازل و با استفاده از شاخص درجه- روز (Degree Day) است. برای این منظور نواحی شمال غرب کشور که شامل ۸ ایستگاه تبریز، اردبیل، ارومیه، کرمانشاه، همدان، سنندج، قزوین و زنجان است و جزء نواحی سردسیر ایران محسوب می شود، انتخاب و مورد ارزیابی قرار گرفته شد تا بتوان با شناخت بیشتر از این مناطق در تقاضای انرژی در بخش گرمایش و حتی تغییرات ممکنه در تقاضای انرژی سرمایشی در دهههای آینده، بتوان کمکی موثر برای برنامهریزان انرژی و جایگزینی مدیریت ریسک بر بحران اعمال نمود. بدینمنظور، جهت شناسایی تغییرات اقلیم آینده و شبیهسازی مقادیر درجه- روز از مدل گردش عمومی جو HADCM۳ و سناریویA۱ استفاده شده است. از آنجا که در این پژوهش دسترسی به دادههای روزانه و نقطهای هر ایستگاه مورد نیاز بوده، لذا از مدلLARS-WG برای ریز مقیاس نمایی زمانی و مکانی دادههای دمای کمینه و بیشینه و در ۲ مقیاس زمانی گذشته (۱۹۶۱ تا ۱۹۹۰) و مقیاس زمانی آینده (۲۰۱۱ تا۲۱۰۰) تمرکز شده است. نتایج شبیهسازی شده دما، افزایش دمای شمالغرب کشور، به میزان ۴۲/۱ درجه سلسیوس برای میانگین دراز مدت ۲۰۱۱ تا ۲۱۰۰ در مقایسه با دوره مشاهداتی۱۹۶۱ تا ۱۹۹۰ نشان می دهد. بگونهای که بیشترین افزایش دما به مقدار gC°۵۸/۲ برای اردبیل و کمترین آن با gC°۴۴/۰ برای زنجان پیشبینی می شود. نتیجه نهایی شبیهسازی‎ها نشان دهنده کاهش کلی نیاز به انرژی گرمایشی به مقدار ۲۵۰۲ درجه- روز کالری و افزایش نیاز به انرژی خنککنندگی به مقدار ۸۲۵ درجه- روز کالری برای میانگین نود سال آینده (۲۰۱۱-۲۱۰۰) در نواحی شمال غرب است. بنابراین، با گسترش فصول گرم و محدود شدن فصول سرد در طول سال، استمرار در مصرف انرژی جهت تهویه و خنککنندگی هوا نیاز بیشتری خواهد یافت که بیشتر این مصرف انرژی در بخش خنک کنندگی مربوط به مناطقی نظیر ارومیه و تبریز خواهد بود. [۱] Heating Degree Day [۲] Cooling Degree Day

واژگان کلیدی: شبیه سازی, مدل های گردش عمومی جو, ریزمقیاس آماری, تقاضای انرژی, شمال غرب ایران