معظم خالقی - گروه مهندسی آب دانشگاه زابل
فرزاد حسن پور - گروه مهندسی آب دانشگاه زابل
علی شاهنظری - دانشگاه علوم کشاورزی و منابع طبیعی ساری
فاطمه کاراندیش - گروه مهندسی آب دانشگاه زابل

استفاده منابع آب شور همگام با کاهش سطح آب مصرفی در طول فصل رشد گیاه نقش مهمی در سازگاری با کم آبی خواهد داشت. در این شرایط، اعمال مدیریت صحیح مصرف آب با هدف حفظ محصول در برابر تنش های اسمزی و کم آبی می تواند امنیت غذایی را به همراه آورد. به همین دلیل در این پژوهش، تاثیر مدیریت آبیاری ناقص ریشه با آب تلفیقی دریا بر خصوصیات کمی گیاه آفتابگردان و بهره وری آب در مزرعه بررسی می شود. تیمارهای آزمایش به صورت فاکتوریل و در قالب طرح پایه بلوک شامل آبیاری کامل با کاربرد آب شیرین (FI)، آبیاری کامل با کاربرد آب شور (SI)، آبیاری کامل با کاربرد تناوبی آب شور و شیرین (FSI)، آبیاری ناقص ریشه در سطح ۷۵ درصد با آب شیرین (PRD۱)، آبیاری ناقص ریشه در سطح ۷۵ درصد با آب شور (PRD۲) و آبیاری ناقص ریشه در سطح ۷۵ درصد با کاربرد تناوبی آب شور و شیرین (PRD۳) بود. نتایج نشان داد که تیمارهای PRD۱، PRD۳ و FSI اختلاف معنی داری با تیمار شاهد (FI) ازلحاظ عملکرد، شاخص برداشت و بهره وری آب نداشتند. بالاترین میزان عملکرد در تیمار شاهد با ۴۷۰۶ کیلوگرم در هکتار و حداکثر شاخص برداشت و بهره وری آب به ترتیب با مقادیر ۳۳/۸۵ درصد و ۱۲/۱ کیلوگرم بر مترمکعب در هکتار در تیمار PRD۱ مشاهده شد. تیمارهای SI و PRD۲ به ترتیب با مقادیر ۳۹۸۳ و ۳۶۳۶ کیلوگرم در هکتار، کمترین سطح عملکرد را به خود اختصاص دادند. نتایج این پژوهش نشان می دهد که با اعمال یک مدیریت بهینه در تیمار PRD۳، علاوه بر ۲۵ درصد کاهش در کل آب مصرفی در طول دوره اعمال تیمار، می توان بخشی از نیاز باقیمانده گیاه در این دوره را نیز از منابع آب شور تامین نموده و صرفه جویی بیش تری در مصرف آب شیرین در کشت آفتابگردان داشت.

کاربرد تناوبی آب شور و شیرین, بهره وری آب, مدیریت مصرف آب, مازندران