امثال مولد به حکمت­هایی گفته می­شود که هویتی نامشخص دارند و در دوره عباسی اول از فرهنگ­های مختلف از جمله ایران، یونان و هند به زبان و ادبیات عرب نفوذ کرده­اند. حجم عظیم و گسترده­ ترجمه­هایی که در عصر عباسی شکل گرفت، از عواملی است که موجب انتقال این امثال به فرهنگ عربی شد. یکی از عمده­ترین فرهنگ­های موثر این دوره، فرهنگ ایرانی بود که توانست از طریق ترجمه در دل اعراب بادیه نشین راه پیدا کند. هدف این پژوهش آن است که با بررسی و جست و جوی امثال مولد، در میان آثار شاخص­ترین نویسنده ایرانی (ابن مقفع) در عصر عباسی، از یک سو تاثیر آثار این نویسنده را در ادب عربی بررسی کند و از دیگر سو، با استناد به منابع عربی به سرچشمه ایرانی پاره­ای از این امثال دست یابد. اشاره به مضامین مشترک این امثال در ادب فارسی نیز علاوه بر گامی در ادب تطبیقی، قرینه­ای است برای اثبات این فرضیه که بخش عمده حکمت­های ادب فارسی، ایرانی است.

واژگان کلیدی: امثال مولد, فرهنگ غیر عربی, ابن مقفع, الادب الصغیر والکبیر, کلیله و دمنه