چکیده احسان عباس و عبدالحسین زرین­کوب که با وسعت دامنه های علمی خویش، دایره المعارفی در نوع خود به شمار می روند، در زمینه نقد ادبی معاصر عربی و فارسی بسیار پرتلاش ظاهر شدند وآثار زیادی بر جای گذاشتند. آن­ها توانستند بین تاریخ ادبیات و نقد ادبی رابطه بسیار نزدیکی برقرار کنند. فعالیت نقدی این دو ناقد برجسته، در قالب کار نقد تطبیقی گنجانده می شود؛ بدین صورت که هر آنچه از گذشته نقد ادبی شرق و غرب فرا گرفته بودند، با نقد ادبی معاصر تطبیق دادند و شکل جدیدی از نقد به وجود آوردند. به همین جهت می توان آن­ها را از جمله ناقدان مخضرم به شمار آورد. آن­ها ضمن بررسی همه جانبه نقد ادبی گذشته خود و آگاهی کامل از مکتب ها و روش های نقدی نوین، نگاهی نوگرایانه به سنت داشته­اند؛ از تاثیر متعادل و متقابل فرهنگ و ادب غرب و شرق استقبال کردند و برخلاف کسانی که در این زمینه به افراط یا تفریط گرایش داشتند، راه اعتدال را در پیش گرفتند. هرچند در مواقعی دیده می­شود که میزان گرایش آن­ها به سنت و تجدد به یک اندازه نیست و برخلاف احسان عباس که ذاتا مدرنیسم محسوب می­شود و از شعر نو بسیار استقبال می­کند، زرین­کوب گرایش بیشتری به سنت دارد؛ اما در عین حال هر دوی آن­ها به تجدد و نو آوری با پشتوانه کلاسیسیم اعتقاد دارند. همین گرایش همه جانبه و تنوع رویکردها، آن­ها را از سایر منتقدان معاصر متمایز می­کند.

واژگان کلیدی: زرین­کوب, احسان عباس, نقد ادبی, سنت و تجدد, شعر نو, غرب و شرق