مهدی کافی - کارشناس ارشد مطالعات استراتژیک شهری، دفتر آمار، پژوهش و مطالعات راهبردی شهرداری
پریا دری - مسئول امور سازماندهی و نظارت بر مطالعات، دفتر آمار، پژوهش و مطالعات راهبردی شهرداری
محمد امین حسین پور - کارشناس ارشد پایش آلاینده های زیست محیطی، اداره محیط زیست، سلامت و ایمنی شهرداری مشهد

بدون شک مشارکت شهروندان در امور شهری در راستای داشتن شهری منزه و پاکیزه، یکی از ارکان اصلی در حوزه مدیریت شهری است. تحقیق حاضر با هدف بررسی رفتارهای مشارکتی شهروندان در مدیریت خدمات شهری در شهر مشهد انجام شده است. این تحقیق با روش های کمی و کیفی انجام شده است. در قسمت کمی، جامعه آماری تحقیق حاضر شهروندان شهر مشهد می باشند که از بین آنها ۹۷۰ نفر به عنوان نمونه از مناطق ۱۳ گانه انتخاب شدند. شیوه نمونه گیری خوشه ای چند مرحله ای بوده است. اطلاعات با ابزار پرسشنامه و مصاحبه نیمه ساخت یافته جمع آوری شد. جامعه آماری در قسمت کیفی، کارشناسان و مسئولان مدیریت خدمات شهری برای ارائه راهکار بودند. نتایج نشان می دهد که بیش از نیمی از ( ۵۲ درصد) افراد در فعالیت های خدمات شهری مثل تفکیک از مبدا، زمان مناسب زباله گذاری و پرداخت منظم عوارض مشارکت می کنند. مناطق ۵ ، ۳ و ۲ بیشترین میزان مشارکت را دارند و مناطق ثامن، ۱۲ و ۷ کمترین میزان را به خود اختصاص داده اند. متغیر تمایل به مشارکت حدود ۰.۳۱ بر رفتارهای مشارکتی در فعالیت های خدمات شهری تاثیر مثبت و معنادار می گذارد. تمایل به مشارکت بیشترین تاثیر مستقیم را بر متغیر وابسته دارد. بیشترین تاثیر غیرمستقیم متعلق به متغیرهای هنجار ذهنی(ضریب تاثیر= ۰.۱۳ )، گرایش به مشارکت(ضریب تاثیر= ۰.۰۷ )، اختصاص زمان(ضریب تاثیر= ۰.۰۵ ) و آگاهی از فعالیت های خدمات شهری(ضریب تاثیر= ۰.۰۳ ) می باشد.

مشارکت شهروندان، فعالیت های خدمات شهری، تمایل به مشارکت، شهر مشهد