محمود غلامی - استادیار دانشگاه علوم و فنون هوایی شهید ستاری
صمد بارانی - استادیار دانشگاه علوم و فنون هوایی شهید ستاری
امیرحسین سمیری - دانشجوی کارشناسی ارشد مدیریت آماد؛ دانشگاه علوم و فنون هوایی شهید ستاری

ظهور فناوری های نوین و پیشرفته و به تبع آن فشرده تر شدن رقابت در حوزه فناوری های نظامی و دفاعی در طی دهه های اخیر سبب گردیده است تا سازمان های نظامی به منظور ایجاد و حفظ موقعیت و جایگاه برتر خود نسبت به رقبا، در کنار توسعه های فناورانه به دنبال شناسایی و ارتقای زمینه های جدید مدیریتی باشند تا به کمک آن بتوانند چابکی و توان عملیاتی نیروهای خود را افزایش دهند. در همین راستا، مدیریت لجستیک معکوس از اهمیت ویژه ای برخوردار است. همچنین، فرآیندهای لجستیک معکوس در سازمان های نظامی شامل فروش، اهداء اقلام و تجهیزات نظامی به موزه ها و ...، فرآیند های لجستیک معکوس (برگشتی، بازسازی، در حال بازسازی، کالاهای فروخته نشده، پایان زندگی، تحویل ناموفق، اجاره تجهیزات/لیزینگ و تعمیرات/نگهداری تجهیزات)، غیرنظامی سازی، لجستیک سبز، تامین نیازمندی های داخلی از طریق اقلام بلااستفاده سایر رده ها (استفاده مجدد)، امحاء مواد شیمیایی و خطرناک، بازیابی دارایی ها و کسب ارزش و بازیافت می باشند. در این مقاله ابتدا مفاهیم مرتبط با لجستیک (تاریخچه، تعاریف، انواع، چالش ها و ...)، سپس مفاهیم مرتبط با لجستیک معکوس (اهداف، ابعاد، مزایا و معایب، استراتژی ها، فرآیند ها، عوامل موثر بر لجستیک معکوس) و در انتها به مباحث مرتبط با لجستیک معکوس در سازمانهای نظامی و .... پرداخته شده است.

لجستیک معکوس, فرآیندهای لجستیک معکوس, سازمان های نظامی