عباس علیپور
علی بختیارپور
برات فرجی

هدف این مقاله سنجش عوامل واگرایی در روابط ایران با کشورهای عضو شورای همکاری خلیج فارس است. روششناسی تحقیق بر پایهی نظریهی انسجام سیستمی است. روش تحقیق در مقالهی حاضر میدانی (پیمایشی) است. ابزار اصلی گردآوری اطلاعات پرسشنامه و روش تجزیه و تحلیل داده ها با استفاده از نرمافزارSPSS صورت پذیرفته است. در مجموع، پانزده عامل در جهت ایجاد واگرایی بین ایران و این کشورها مورد سنجش قرار گرفت که در بین عوامل مذکور بهترتیب می توان به اختلافات مذهبی و عقیدتی، برداشت متفاوت از امنیت، ایرانهراسی، ناسیونالیسم، اختلافات ارضی و افزایش قدرت ایران در بستن تنگهی هرمز اشاره کرد. به لحاظ تاثیرگذاری این عوامل بر حسب مولفههای چهارگانه، بهترتیب مولفههای نظامی امنیتی، اجتماعی فرهنگی، سیاسی دیپلماتیک و مولفههای اقتصادی مطرح می باشند. نتایج این پژوهش نشان می دهد که مجموعهای از عوامل و مولفه ها با ماهیت و کارکردهای متفاوت در ایجاد واگرایی بین ایران و این کشورها نقش آفرینی می کنند. بخشی از عوامل واگرا مختص به خود منطقه و دارای ماهیتی درون زا و بخشی دیگر در نتیجهی نقشآفرینی ژئوپلیتیکی سیستم مداخلهگر در منطقه بهوجود آمده است.

ایران, شورای همکاری خلیج فارس, واگرایی ژئوپلیتیکی, اختلافات مذهبی و عقیدتی, ایرانهراسی, امنیت