حسن رضا رفیعی

مقاله مذکور خلاصه شده یکی از فصول پایان نامه دوره دافوس زیر عنوان«بررسی امور انتظامی در نظام حسبه اسلامی»می باشد. یک فصل آن در قالب مقاله ای با عنوان«مفهوم سحبه در قرآن، حدیث،و آثار فقهای اسلامی»در شماره پیشین فصلنامه درج گردیده،نویسنده معتقد است که نیروی انتظامی در قالب تشکل فعلیش یکی از وارثان پر و پا قرص نظام حسبه اسلامی می باشد که از بدو تاسیس حکومت اسلامی،یعنی از زمان پیامبر اسلام تاکنون،بر اساس دو اصل امر به معروف و نهی از منکر بر امور جاری جامعه اسلامی نظارت داشته است،زیرا در میان وزارتخانه ها و سازمانهایی که هرکدام از آنها درحال حاضر به نوعی عهده دار بخشی از نظام حسبه می باشد،این نیروی انتظامی است که در ۶۵۱ وظیفه،با نظام حسبه،اشتراک دارد.بدین جهت با استفاده از آثار مکتوب در زمینه ادبیات حسبه ابتدا به ذکر وظایف حسبه پرداخته و در قسمت دوم با استفاده از قانون ناجا و منابع مکتوب در زمینه وظایف و خدمات قسمتهای مختلف نیروی انتظامی به جامعه و مردم،فهرست وظایف ناجا،در این زمینه ذکر شده است و در قسمت پایانی مقاله به تطبیق وظایف مشترک نیروی انتظامی با نظام حسبه اسلامی پرداخته است. باتوجه به طولانی بودن مقاله مذکور،قسمت اول آن در این شماره و قسمتهای دوم آن در شماره های بعدی فصلناممه ارائه می شود.خوانندگان گرامی توجه دارند که مطالب مطرح شده در قسمت اول مقاله که مربوط به امور حسبه می باشد،دارای جنبه تاریخی بوده و منعکس کننده وظیفه دیوان حسبه در قرن هفتم هجری و قبل از آن می باشد،لذا چنانچه اشاره می شود که محتسب مانع از آموزش سواد به زنان می شده یا از حضور آنها در قبرستان جلوگیری می کرده است،این قضیه مربوط به حدود هشتصد سال قبل می شده که دارای شرایط اجتماعی خاص خود بوده است و از طرفی نویسنده این مطالب یک اندیشمند اهل سنت می باشد که تعدادی از این موارد ناشی از دیدگاه فقهی وی است.

حسبه, اسلامی, امور حسبه اسلامی, نظام حسبه اسلامی, نظارت, وظایف, زنان, نیروی انتظامی, محتسب, تطبیق وظایف نیروی انتظامی