وحید شمس آبادی - دانشجوی دکتری گروه علوم و مهندسی آب، دانشکده کشاورزی، دانشگاه فردوسی مشهد، مشهد، ایران.
حسین بانژاد - گروه علوم و مهندسی آب-دانشکده کشاورزی- دانشگاه فردوسی مشهد، مشهد ، ایران
حسین انصاری - استاد، گروه علوم و مهندسی آب، دانشکده کشاورزی، دانشگاه فردوسی مشهد، مشهد، ایران
سید حسین نعمتی - گروه علوم باغبانی و مهندسی فضای سبز، دانشکده کشاورزی، دانشگاه فردوسی مشهد، مشهد، ایران

با هدف بررسی تاثیر تنش خشکی و شوری بر رنگیزه‎های فتوسنتزی و غلظت عناصر نعناع فلفلی و نیز تاثیر محلول‎پاشی ‎سلنیوم بر آن‎ها، آزمایشی به صورت اسپیلیت در زمان و با سه تکرار در گلخانه تحقیقاتی در تربت جام و در سال ۱۳۹۹ اجرا شد. فاکتورهای مورد بررسی شامل شوری در ۳ سطح (۰S۱=، ۵۰S۲= و ۱۰۰S۳= میلی مولار کلرید سدیم)، تنش آبی در ۳ سطح (۱۰۰=I۱، ۷۵ =I۲ و ۵۰ =I۳ درصد نیاز آبی) و سلنیوم در ۲ سطح (صفر و پنج میلی گرم بر لیتر سلنات سدیم) بودند. نتایج نشان داد که با افزایش سطح تنش خشکی و شوری، از میزان کلروفیل a، b و کل و کارتنوئیدها کاسته شد. هم‎چنین با انجام محلول پاشی سلنیوم، به‎ترتیب ۵۳/۵، ۱۰/۶ ، ۵۹/۷ و ۱۰/۸ درصد به میزان کلروفیل a، b و کل و کارتنوئیدها در گیاه نعناع فلفلی افزوده گردید. بررسی تاثیر تنش خشکی و شوری بر غلظت عناصر موجود در نعناع فلفلی نشان داد که با افزایش تنش خشکی از I۱ به I۲ و I۳ ، غلظت آهن به ترتیب ۶۱/۶ و ۵۹/۶۸، غلظت روی به ترتیب ۰۹/۹ و ۸/۱۸۱، غلظت سدیم به ترتیب ۳۹/۲۶ و ۹۳/۶۲ و غلظت پتاسیم به ترتیب ۹۱/۱۱ و ۷۷/۱۲ درصد افزایش و با افزایش تنش شوری از S۱ به S۲ و S۳ ‎، از میزان غلظت آهن به ترتیب ۹۴/۱۹ و ۸۱/۲۷ و از میزان غلظت روی به ترتیب ۱۰/۸۷ و ۵۷/۸۳ درصد کاسته و میزان غلظت سدیم از ۴۵/۸ به ترتیب به ۸۷/۲۱ و ۶۷/۱۲۳ میلی‎گرم بر گرم افزایش یافت. همچنین با افزایش تنش شوری از S۱ به S۲ و S۳ ‎، میزان غلظت پتاسیم به ترتیب ۱۷/۲ درصد افزایش و ۵۵/۲۱ درصد کاهش یافت. نتایج نشان دهنده موثر بودن سلنیوم در کاهش اثرات تنش شوری و خشکی و تاثیر آن بر رنگیزه‎های فتوسنتزی و غلظت عناصر در نعناع فلفلی می‎باشد.

آهن, پتاسیم, روی, سدیم, کلروفیل