مهرداد محمدی یل سویی - دانشجوی دکتری جغرافیا و برنامه ریزی شهری، دانشکده جغرافیا، دانشگاه تهران، تهران، ایران
ابوالفضل منصوری اطمینان - دانشجوی دکتری جغرافیا و برنامه ریزی شهری، دانشکده جغرافیا، دانشگاه تهران، تهران، ایران

طی سالهای اخیر توسعه فضاهای زیرسطحی در راستای کاهش مشکلات گوناگون شهرها، در دستور کار بسیاری از دولت ها و کشورهاقرارگرفته است. توسعهی فضاهای زیرسطحی، فضاهای متنوع و متفاوتی را در کارکردهای شهری به ویژه زیرساختهای شهری شامل می شود کهایستگاه های مترو شهری یکی از مهمترین آنها است. بدین ترتیب، ایستگاه های مترو به مثابه نمودی از فضاهای زیرسطحی عمومی، درصورتیکه براساس نیازها و فرهنگ شهروندان طراحی شوند و بستری آرام و امن را برای سرزندگی، پویایی، پایداری، ایمنی و امنیت و تعاملات اجتماعی شهروندانفراهم کنند، میتوانند به عنوان فضاهای زیرسطحی زیست پذیر مورد بهره برداری هرچه بیشتر شهروندان قرار گیرند؛ بنابراین، پژوهش حاضر درصدد آناست تا بررسی کند که ایستگاه مترو شریعتی- امام خمینی به مثابه یک فضای زیرسطحی در شهر مشهد از منظر مولفه های دربرگیرنده ی فضاهای زیرسطحی زیست پذیر در چه وضعیتی قرار دارد. بدین ترتیب این پژوهش، از حیث روش جز پژوهش های کمی کیفی، به لحاظ هدف جز پژوهش های کاربردی و به لحاظ ماهیت در زمرهی پژوهش های توصیفی تحلیلی قرار دارد. روش جمع آوری اطلاعات این پژوهش مبتنی بر پیمایش اجتماعی (ابزار پرسشنامه) و جامعه آماری آن، تمامی شهروندان منطقه ۸ شهر مشهد در اطراف ایستگاه مترو شریعتی- امام خمینی بوده که با استفاده از فرمول کوکران به صورت تصادفی، تعداد ۳۸۴ نفر از آنها مورد پرسشگری قرار گرفتند و برای تجزیه وتحلیل اطلاعات حاصل از پرسشنامه آنها از آزمون تیتک نمونه ای بهره گرفته شد. نتایج این پژوهش بیانگر آن است که ایستگاه مترو شریعتی امام خمینی از منظر مولفه های اجتماعی (با میانگین آماری ۲/۹۶)، کالبدی بصری (با میانگین آماری ۵۸ / ۲)، کارکردی (با میانگین آماری ۷۴ / ۲)، محیطی (با میانگین آماری ۸۶ / ۲) و ادراکی (با میانگین آماری۹۶ / ۲) فضاهای زیرسطحی زیست پذیر در وضعیت مطلوبی قرار ندارد؛ بنابراین درمجموع میتوان اذعان داشت که ایستگاه مترو شریعتی- امام خمینی از منظر مولفه های سازندهی فضاهای زیرسطحی زیست پذیر از شرایط مساعدی برخوردار نیست.

فضاهای زیرسطحی، زیست پذیری، پایداری، ایستگاه مترو شریعتی امام خمینی شهر مشهد