آزیتا رجبی - دانشیار گروه جغرافیا و برنامه ریزی شهری، واحد تهران مرکز، دانشگاه آزاد اسلامی، تهران، ایران(نویسنده مسئول).
فاطمه محمدی - دانشجو دکتری رشته شهرسازی، گروه شهرسازی، واحد تهران شمال، دانشگاه آزاد اسلامی، تهران، ایران.

این مقاله مروری به طور انتقادی مداخلات مختلفی را با هدف توانمندسازی و ارتقای سکونتگاه ها یا محله های فقیرنشین غیررسمی در سطح جهان بررسی می کند. با توجه به بافت، مشکلات اجتماعی-اقتصادی، زیست محیطی و سیاسی که معمولا با آن مواجه می شوند، این مطالعه به مداخلات توانمندسازی متنوع می پردازد. این ها شامل ابتکارات زیرساختی، برنامه های توانمندسازی اقتصادی و اجتماعی، حمایت سیاسی، شیوه های پایدار و مطالعات موردی تاثیرگذار از مناطق مختلف است. همچنین ارزیابی این مداخلات را ازنظر اثربخشی، مقیاس پذیری و تکرارپذیری موردبحث قرار می دهد و عوامل کلیدی موفقیت و موانع مشترک در اجرای این طرح ها را شناسایی می کند. این مطالعه با ترکیب یافته های کلیدی به پایان می رسد و اهمیت تلاش های مداوم برای تبدیل این سکونتگاه ها به محیط های شهری پایدار، به ویژه در مواجهه با روندهای نوظهور و چالش های جهانی را برجسته می کند.

سکونتگاه های غیررسمی، زاغه ها، توانمندسازی، مداخله، زیرساخت، توانمندسازی اقتصادی، توانمندسازی اجتماعی، توانمندسازی سیاسی، پایداری